Trước khi bị bắt bất ngờ vào tối thứ Hai, ngày 12 tháng 11, Sam Bankman-Fried nói với các nhà quản lý Bahamas rằng anh ta “vô cùng xin lỗi vì đã để mình đi đến bước này”. Không rõ Sam đã xin lỗi vì điều gì, nhưng khi bị áp giải và còng tay, anh ta đã thẳng thừng phủ nhận hành vi lừa đảo của mình trước nhà báo Andrew Ross Sorkin của CNBC và người dẫn chương trình ABC News George Stephanopoulos.
Một ngày sau khi anh ta bị bắt, các công tố viên và cơ quan quản lý liên bang đã công bố hàng chục trang hồ sơ và cáo buộc liên quan đến vụ việc gây sốc. Sam Bankman-Fried không chỉ phạm tội lừa đảo mà còn thực hiện nó “ngay từ đầu”.
Sam Bankman-Fried đã lên kế hoạch ngay từ đầu
SEC và Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai (CFTC), cùng với các công tố viên liên bang từ Văn phòng luật sư Hoa Kỳ đã cáo buộc Bankman-Fried đứng sau toàn bộ vụ lừa đảo. Đây được coi là một trong những vụ án tài chính lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Các cáo buộc đã được đệ trình với tốc độ đáng kinh ngạc. Sam Bankman-Fried đã thành lập quỹ phòng hộ tiền điện tử Alameda Research vào tháng 11 năm 2017 và thuê văn phòng tại Berkeley, California. Sau khi tốt nghiệp MIT, Sam làm việc tại Jane Street Capital và tham gia vào lĩnh vực tiền điện tử với một người bạn cùng lớp – Gary Wang.
Alameda Research về cơ bản là một công ty kinh doanh chênh lệch giá mua bitcoin với giá thấp hơn từ một sàn giao dịch và bán nó với giá cao hơn tại một sàn giao dịch khác. Sự khác biệt về giá ở Hàn Quốc so với phần còn lại của thế giới đã cho phép Bankman-Fried và Wang kiếm được những khoản lợi nhuận khổng lồ.
Vào tháng 4 năm 2019, Bankman-Fried và Wang đã thành lập FTX.com – một sàn giao dịch tiền điện tử quốc tế. Chỉ một tháng sau khi mở công ty, Sam đã âm thầm “biển thủ” tài sản của khách hàng gửi vào FTX để trả cho Alameda Research. Sự thật này, ngoài một nhóm nhỏ “người trong cuộc” ra, không ai biết.
Có một thuật ngữ gọi là Rehypothecation. Thuật ngữ này trao cho doanh nghiệp quyền sử dụng hợp pháp tài sản của khách hàng để đầu cơ và đầu tư. Tuy nhiên, Bankman-Fried không được phép làm điều này. Các điều khoản của FTX quy định rằng Sam hoặc Alameda không được sử dụng tiền của khách hàng cho bất kỳ mục đích nào, trừ khi được họ cho phép.
Và ngay từ đầu, FTX đã thu hút rất nhiều tiền từ khách hàng. Theo báo cáo FTX 2019 được trích dẫn bởi CFTC, chỉ riêng số tiền đổ vào các hợp đồng tương lai đã lên tới hơn 100 triệu đô la mỗi ngày.
CFTC cáo buộc Bankman-Fried đã sử dụng tiền của khách hàng để “đổ” vào các khoản đầu tư tư nhân thông qua Alameda.
Đây là một sự sụp đổ hoàn toàn đối với vị vua tiền điện tử một thời, người chỉ hai tháng trước đã được ca ngợi là vị cứu tinh của thế giới tiền điện tử. Giờ đây, Bankman-Fried sẽ ra tòa án Bahamas vào thứ Hai để thực hiện quy trình dẫn độ của Hoa Kỳ. Một phiên tòa hình sự đang chờ cựu CEO này.
Alameda-FTX . đế quốc
FTX được ví như “chú ngựa ô” trong ngành, tung ra FTT coin vào tháng 7 năm 2019 và giành được khoản đầu tư cổ phần từ Binance vào tháng 11 năm đó.
Đến năm 2021, theo hồ sơ của CFTC, FTX và các công ty con của nó nắm giữ khoảng 15 tỷ đô la tài sản và chiếm 10% khối lượng giao dịch tiền điện tử toàn cầu.
FTX có thể thực hiện vượt trội, xử lý khối lượng giao dịch lớn mỗi ngày và thu hút sự chú ý của thế giới vì công ty có nhà tạo lập thị trường (DMM) riêng. Trong tài chính truyền thống, DMM là một công ty thực hiện cả giao dịch mua và bán chứng khoán cho khách hàng và kiếm lợi nhuận từ chênh lệch. Alameda là một công ty như vậy. Mối quan hệ cộng sinh của Alameda và FTX mang lại lợi ích cho cả đế chế đang phát triển của Bankman-Fried.
SEC đã cáo buộc rằng khi FTX phát triển, nhiều nhà tạo lập thị trường đã tham gia để cung cấp thanh khoản nhưng Alameda vẫn là nhà cung cấp FTX lớn nhất. Điều này tạo điều kiện để Sam “lăn lộn” theo âm mưu của mình.
Vào tháng 8 năm 2019, Bankman-Fried đã chỉ đạo nhân viên FTX lập trình một mã ngoại lệ cho phép Alameda duy trì tài khoản ngân hàng bất chấp số dư âm và không bị ràng buộc bởi bất kỳ yêu cầu thế chấp nào. Không tài khoản ngân hàng nào khác tại FTX có thể làm được điều này. Điều này có nghĩa là mặc dù tài khoản Alameda không còn tiền vẫn có thể giao dịch trên sàn nhưng thực chất là giao dịch bằng tiền của khách hàng.
Cựu Giám đốc điều hành Alameda, Caroline Ellison, từng ám chỉ điều này trong một cuộc phỏng vấn được lan truyền rộng rãi. “Chúng tôi không có lệnh cắt lỗ,” Ellison nói. Bởi tài khoản của Alameda sẽ không bao giờ cạn nếu nó vẫn âm thầm “bòn rút” tiền của nhiều người dùng khác.
FTX có một cổng API giúp khách hàng mạnh mẽ dễ dàng liên kết tài khoản của họ với các ứng dụng danh mục đầu tư hoặc bot giao dịch.
Người dùng thông thường vẫn phải chịu các kiểm tra thông thường: chẳng hạn như xác minh rằng họ có đủ tiền trong tài khoản của mình. Tuy nhiên, theo CFTC, các nhà giao dịch Alameda có thể truy cập vào một “đường dẫn riêng” cho phép họ bỏ qua những người dùng khác và thực hiện giao dịch nhanh hơn vài “mili giây”. Đây là một “đặc quyền” đối với một sàn giao dịch tần suất cao như FTX.
Quỹ phòng hộ tiền điện tử tệ hại
Hồ sơ tòa án cho thấy Alameda đã thua lỗ hơn 3,7 tỷ đô la kể từ khi thành lập. Các khoản lỗ và cơ cấu cho vay của Alameda là một phần chính dẫn đến sự sụp đổ cuối cùng của FTX. Alameda không chỉ “chơi” quá nhanh mà còn không có chiến lược lấy tiền của khách hàng. Quỹ phòng hộ đã vay rất nhiều từ nhiều tổ chức bao gồm Voyager Digital và BlockFi Lending. Cả hai công ty đều phá sản trong năm nay.
Alameda đã bảo đảm các khoản vay của mình cho Du hành và BlockFi bằng FTT của FTX và để toàn bộ FTT được định giá theo giá trị thị trường. Alameda lẽ ra phải thừa nhận thực tế rằng các token của họ không thể được bán với giá cao như họ mong muốn.
Alameda cũng đã sử dụng phương pháp này với các đồng tiền khác như Solana và Serum để thế chấp hàng tỷ đô la. Tình hình đã thay đổi sau sự sụp đổ của Luna. Sự cố này đã khiến giá tiền điện tử giảm mạnh và nhiều nhà đầu tư đã trắng tay. Những người cho vay lớn ở Alameda, như Du hành, đã tuyên bố phá sản.
CFTC cho biết từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2022, Alameda phải chịu “một số lượng lớn lệnh gọi ký quỹ và thu hồi khoản vay.” Các nhà đầu tư, người cho vay hoặc cơ quan quản lý không hề hay biết rằng Alameda không có đủ tài sản thanh khoản để đáp ứng các nghĩa vụ trong hợp đồng cho vay của mình.
Gian lận bị vạch trần
Theo các nhà quản lý của CFTC, Sam Bankman-Fried đã từ chức lãnh đạo tại Alameda Research vào tháng 10 năm 2021 với mục đích vạch ra ranh giới giữa FTX và quỹ phòng hộ Alameda. Nhưng Sam vẫn chịu trách nhiệm quản lý và kiểm soát công ty.
Bankman-Fried bị cáo buộc đã ra lệnh cho Alameda sử dụng tài sản của khách hàng và rút tiền “không giới hạn” tại FTX. Đến giữa năm 2022, Alameda nợ các khách hàng của FTX khoảng 8 tỷ USD.
Sau đó, vào ngày 2 tháng 11, quân cờ domino đầu tiên đổ xuống. CoinDesk đã công khai chi tiết bảng cân đối kế toán của Alameda, cho thấy tài sản trị giá khoảng 14,6 tỷ USD. Trong đó, hơn 7 tỷ USD là tiền điện tử FTT hay Solana, Serum do Sam cung cấp. 2 tỷ đô la khác là đầu tư vốn cổ phần.
Alameda vẫn còn hàng tỷ USD nợ thế chấp chưa thanh toán. Nếu giá trị của tài sản thế chấp của FTT giảm quá sâu, những người cho vay của Alameda sẽ thực hiện các cuộc gọi ký quỹ tiếp theo và yêu cầu hoàn trả đầy đủ.
Bị cáo buộc, giá FTT trượt dốc, Alameda và FTX đối mặt với khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng.
CFTC cáo buộc Sam, FTX và Alameda biển thủ 8 tỷ USD tiền của khách hàng. Một số khách hàng chắc chắn đã mất tiền tiết kiệm cả đời, tiền học đại học của con cái họ hoặc sự chuẩn bị cho tương lai của họ. Theo tính toán riêng của Bankman-Fried, anh ta thừa nhận hành vi sai trái của mình đã ảnh hưởng đến bốn triệu người.
Tham khảo: CNBC
Link nguồn: https://cafef.vn/chan-dong-nha-sang-lap-ftx-chinh-la-nguoi-dung-sau-tat-ca-ngay-tu-dau-da-u-muu-lua-dao-hang-trieu-khach-hang-2022121915003629.chn
