Nhiều điểm nghẽn
HoREA nêu những mặt tích cực của Quyết định 60 (quy định diện tích tối thiểu được tách thửa), cho rằng quyết định này đã góp phần chặn đứng nạn đầu nậu núp bóng chủ đất để phân lô bán nền trái phép. Tuy nhiên, một số quy định trong Quyết định 60 chưa phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp và nhu cầu tách thửa của rất nhiều cá nhân, hộ gia đình.
Cụ thể, quy định không cho phép tách thửa đối với thửa đất thuộc quy hoạch đất ở xây dựng mới, đất sử dụng hỗn hợp (trong đó có chức năng đất ở) đã làm ách tắc hoạt động tách thửa đất tại một số khu vực, nhất là tại các quận ven và huyện ngoại thành trong gần ba năm qua.
Theo HoREA, điều này làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng và nhu cầu tách thửa của rất nhiều cá nhân, hộ gia đình.
“Bất cập lớn nhất của Quyết định 60 là quy định thửa đất thuộc quy hoạch đất ở xây dựng mới, đất sử dụng hỗn hợp (trong đó có chức năng đất ở) và có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện, để thu hồi thực hiện dự án thì không được tách thửa đất, là không có căn cứ pháp luật, vì các quy định về quy hoạch không quy định loại đất ở xây dựng mới”, văn bản của HoREA có đoạn viết.
Bên cạnh đó, hiệp hội cũng chỉ ra một vướng mắc lớn khác có liên quan đến thực hiện tách thửa, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Đó là cần phải kịp thời xóa các quy hoạch treo
Vì vậy, HoREA đề nghị chính quyền TPHCM xem xét sửa đổi Quyết định 60 để tháo gỡ ách tắc, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, hộ gia đình được tách thửa đất.
Hiệp hội đề xuất bãi bỏ quy định “thửa đất thuộc quy hoạch đất ở xây dựng mới, đất sử dụng hỗn hợp (trong đó có chức năng đất ở)” vì Luật Đất đai 2013 không có quy định loại đất này.
Ngoài ra, Sở Quy hoạch Kiến trúc cần rà soát các quy hoạch trên địa bàn để điều chỉnh cho phù hợp, kịp thời xóa treo các quy hoạch treo. Đây là cơ sở pháp lý để giải quyết nhu cầu tách thửa của người dân.
Dân “khóc ròng” vì đất vướng quy hoạch
Theo báo cáo của Sở Quy hoạch và Kiến trúc, toàn thành phố có hơn 14.000 ha đất nằm trong các khu vực quy hoạch đất ở xây dựng mới, đất sử dụng hỗn hợp (trong đó có chức năng đất ở). Điều này có thể kéo theo hàng ngàn hộ gia đình, cá nhân đã không thể thực hiện được thủ tục tách thửa đất theo nhu cầu trong thời gian qua.
Trong một tọa đàm mới đây, bà Vũ Thị Thanh Hà, một người dân quận Thủ Đức, cho biết gia đình bà có miếng đất diện tích 150m2 tại đường Linh Đông, quận Thủ Đức, đủ điều kiện tách làm hai lô đất chia cho các con. Thế nhưng, nhiều năm nay bà vẫn không thể chia tách được do đất thuộc đất dân cư xây dựng mới.
Không được tách thửa, gia đình bà quyết định xây dựng nhà trên đất để cho thuê kiếm thêm thu nhập trong thời gian dịch Covid-19 nhưng chỉ được cấp phép xây dựng tạm. Trong khi hai khu đất gần đó được cấp phép xây dựng lâu dài thì đất nhà bà Hà được cấp phép xây dựng tạm kèm theo cam kết tự tháo dỡ khi cần
“Những bất cập trong quy định của Quyết định 60 thật sự khiến chúng tôi vô cùng khó khăn. Nỗi khổ đó kêu trời không thấu”, bà Hà chia sẻ.
Cũng vướng vào tình cảnh tương tự, ông Nguyễn Thanh Kha, cư dân quận 9, cho biết ông có miếng đất ở phường Trường Thạnh, quận 9, nhưng không thể tách thửa vì khu đất này thuộc khu dân cư xây dựng mới, nằm trong diện không được tách thửa theo Quyết định 60.
Đến nay, khu đất của ông đã có nhà nhưng muốn đầu tư đường vào nhà chưa được giải quyết vì phải chờ khi nào được tách thửa mới được đầu tư đường vào nhà.
Ông Kha cho rằng, những vướng mắc đó khiến người dân như ông muốn giao dịch nhà đất gặp khó vì không cho người dân tách thửa. Họ không mua bán gì được trong khi khó khăn do đại dịch khiến nhiều hộ gia đình muốn có tiền để trang trải cuộc sống, giải quyết khó khăn tài chính.
Phản hồi các kiến nghị của người dân, ông Dư Huy Quang, Trưởng phòng quản lý đất Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, cho biết thành phố đã nhiều lần đốc thúc cơ sở báo cáo vướng mắc gặp phải trên thực tế để điều chỉnh quy định tách thửa theo Quyết định 60.
Hiện nay, các quận, huyện đã thực hiện xong phần báo cáo và Sở Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo quyết định sửa đổi Quyết định 60. Dự kiến trong tháng 10 này sẽ gửi cho các đơn vị để lấy ý kiến đóng góp, sau đó sẽ trình UBND thành phố để điều chỉnh.
Ông Quang cũng nói thêm, định hướng sửa Quyết định 60 nhằm đáp ứng hai yêu cầu, nhu cầu của người dân muốn tách thửa và đáp ứng được sự quản lý của nhà nước về quy hoạch và phát triển đô thị.
