Từ nỗi lo lãi suất tăng…
Mua nhà trả góp là hình thức được đa số người mua nhà lựa chọn khi không đủ khả năng chi trả một lần nhưng vẫn có thể sở hữu nơi an cư. Tuy nhiên, khi lãi suất tiền vay tăng vùn vụt, nhiều người lâm vào cảnh thất bại trong hoạch định tài chính, áp lực trả nợ đè nặng.
Từ tháng 9/2022, các ngân hàng bắt đầu tăng mạnh lãi suất huy động, sau đó lãi suất cho vay cũng tăng theo. Tính đến tháng 1/2023, lãi suất vay mua nhà vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và dao động trong khoảng 12,5 – 15%/năm.
Diễn biến lãi suất cho vay tăng cao khiến nhiều người ngại mua nhà khi áp lực trả nợ đè nặng. Còn nhiều người vừa vay ngân hàng mà được thông báo tăng lãi suất thì như “ngồi trên đống lửa”. Không chỉ vậy, nhiều khách hàng cho biết, ngân hàng còn công bố mức lãi suất 12-13%/năm sẽ cố định trong thời gian 6 tháng, sau đó sẽ điều chỉnh theo diễn biến lãi suất thị trường. Nỗi lo đang đè nặng lên vai người mua nhà trả góp hàng tháng.
Nhiều người kiệt quệ bởi lãi suất ngân hàng tăng cao. minh họa
Vay ngân hàng hơn 2 tỷ đồng, mỗi tháng vợ chồng chị M, ngụ Q.Thủ Đức, TP.HCM trả góp cả gốc lẫn lãi gần 30 triệu đồng. Nhưng mấy tháng gần đây, chị M phải trả thêm vài triệu đồng cho khoản vay này. Dù không rõ lãi suất ngân hàng chị vay tăng bao nhiêu nhưng tổng số tiền phải trả hàng tháng tăng khiến vợ chồng chị thêm lo lắng. Trong khi thu nhập không tăng, thậm chí còn giảm, chị M lại tằn tiện trong mọi chi phí sinh hoạt.
Những trường hợp như chị M không hiếm trên thị trường hiện nay. Nhiều người vay ngân hàng và đang trả góp để định cư tỏ ra lo lắng khi lãi suất tiếp tục tăng. Với những nhà đầu tư bất động sản, sử dụng đòn bẩy tài chính cao cũng lao đao vì thiếu dòng tiền.
Theo ông Võ Hồng Thắng, Phó giám đốc R&D Tập đoàn DKRA, có 3 tác động rõ nhất của việc tăng lãi suất đối với thị trường BĐS. Thứ nhất, nhu cầu thị trường giảm mạnh. Với lãi suất vay mua BĐS trên 12%/năm như hiện nay, nhà đầu tư càng thận trọng và dè chừng hơn trong việc sử dụng đòn bẩy tài chính để đầu tư BĐS. Dù nhiều nhà đầu tư có thu nhập khá muốn vay vốn ngân hàng để đầu tư nhưng việc tiếp cận vốn vay hiện nay vô cùng khó khăn khi “room” tín dụng hạn hẹp.
Thứ hai, việc cắt lỗ xảy ra trên diện rộng. Những năm gần đây, khi thị trường bất động sản sôi động, lãi suất vẫn hấp dẫn, nhiều nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính không trả được nợ đành chấp nhận cắt lỗ. Tuy nhiên, hiện nay thị trường đang chững lại, thanh khoản thị trường thứ cấp giảm mạnh, nhiều nhà đầu tư vẫn kẹt hàng dù giá đã giảm sâu. Cuối cùng, người bán kẹt vốn, cắt lỗ để bán thu hồi vốn. Người mua sợ lãi suất cao, nếu có chủ đầu tư chấp nhận vay lãi suất cao lại khó tiếp cận vốn vì hết “room”.
…Kế hoạch trả nợ đổ vỡ vì thất nghiệp
Kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp đối mặt với tình trạng đơn hàng giảm mạnh, thu hẹp sản xuất, buộc phải cắt giảm biên chế, công nhân. Theo thống kê, hiện có 51 doanh nghiệp tại các khu chế xuất, khu công nghiệp báo thiếu đơn hàng và cắt giảm nhân sự. Tình trạng này cũng diễn ra ở các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, dịch vụ…
Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người không có thu nhập để trang trải cuộc sống. Đặc biệt với những người mua nhà trả góp thì đây là gánh nặng không lối thoát.
Có rất nhiều cặp vợ chồng trẻ mua nhà trả góp và dành phần lớn thời gian kiếm tiền để trả nợ. Thậm chí, họ phải nhịn ăn, nhịn mặc, làm nhiều việc khác để có thu nhập; tiêu hết số tiền kiếm được để trả nợ ngân hàng.
“Có những trường hợp “dành cả thanh xuân” để trả nợ cho những khoản nợ dàn xếp. Nhưng như vậy còn sướng hơn những người không còn thu nhập để trả nợ ngân hàng mua nhà”, một người trong ngành cho biết.
Hiện nay, nhiều chủ nhà trả góp từ tiền vay ngân hàng nhưng mất việc làm là đáng lo ngại nhất. Họ không biết “bám víu” vào đâu để lo khoản nợ hàng tháng. Thậm chí, có những trường hợp mới mua nhà trả góp được vài tháng thì thất nghiệp. Những khoản vay 50-60% giá trị nhà khiến nhiều người mua nhà nơm nớp lo sợ.
Theo các chuyên gia trong ngành, nếu tính toán vay mua nhà, người vay nên cân nhắc khả năng trả lãi và gốc với lãi suất thả nổi. Ngoài việc không chi quá 30-40% thu nhập cho khoản vay, cần ước tính giá trị căn nhà định mua dựa trên thu nhập và số tiền mặt hiện có.
Mới đây, chuyên gia Savills Việt Nam cho rằng, trước khi mua nhà trả góp, người mua nhà cần tính toán cụ thể, cân nhắc kỹ lưỡng để tránh trường hợp lãi suất lên xuống vượt quá khả năng chi trả. hoặc rơi vào trường hợp đã đặt cọc mua nhà nhưng không thể trả đúng hạn do không vay được tiền ngân hàng. Có nhiều trường hợp mặc dù đã tính toán kỹ nhưng không lường trước được những rủi ro, biến tướng của thị trường nên dòng tiền vào thấp.
Đồng quan điểm, ông Trần Khánh Quang, chuyên gia đầu tư BĐS cho rằng, mua BĐS thời điểm này, người mua nên dựa vào nguồn vốn tự có, hạn chế vay ngân hàng. Nếu có vay nợ, hãy cân đối tỷ lệ càng thấp càng tốt, tránh rủi ro.
Link nguồn: https://cafef.vn/vo-ke-hoach-tra-gop-mua-nha-vi-that-nghiep-2023012709513311.chn
