Đa dạng hình thức thanh toán
Theo báo cáo “Người tiêu dùng kết nối” quý I/2023 do Decision Lab phối hợp với Hiệp hội Mobile Marketing Việt Nam công bố mới đây, trong số 40 ví điện tử được cấp phép hoạt động tại thị trường Việt Nam, thanh toán không dùng tiền mặt qua ví điện tử MoMo ví dẫn đầu với 68%; ví điện tử ZaloPay đứng thứ hai với 53%; ViettelPay đứng thứ ba với 27%; tiếp theo là ShopeePay (25%), VNPay (16%) và Moca (7%).

Điểm chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt tại một cửa hàng. Ảnh: TT
Đáng chú ý, các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt hiện nay ngày càng phong phú và đa dạng, từ thanh toán thẻ truyền thống đến các phương thức mới như mã QR, thanh toán không tiếp xúc, eVoucher… khiến tăng trưởng thanh toán không dùng tiền mặt năm sau luôn cao hơn năm trước.
Thống kê mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước cũng cho thấy, tính đến đầu tháng 4/2023, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đã tăng 53,5% về lượng. Trong đó qua kênh internet tăng 88,1% về số lượng và tăng 7,4% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 65,5% về lượng và tăng 13,3% về giá trị; qua phương thức QR code tăng 160,7% về lượng và tăng 43,8% về trị giá. Trong khi đó, tổng số tài khoản Mobile-Money đăng ký và sử dụng là hơn 3,71 triệu tài khoản với gần 8,9 nghìn điểm kinh doanh được thiết lập và 15,3 nghìn đơn vị chấp nhận thanh toán.
Nếu chỉ tính riêng nền tảng thanh toán Payoo (nhà cung cấp hạ tầng thanh toán và giải pháp công nghệ), giá trị thanh toán bằng QR qua mạng lưới đối tác trong quý I/2023 trên cả kênh online và POS. tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Tỷ trọng thanh toán bằng QR trong các hình thức thanh toán trên nhiều lĩnh vực vượt 30%. Trong đó, top 5 lĩnh vực có số lượng giao dịch QR nhiều nhất theo thứ tự là: dịch vụ ăn uống; thời trang, mỹ phẩm; siêu thị và cửa hàng tiện lợi; đồ nội thất và đồ dùng gia đình; cửa hàng bán lẻ khác.
Trong khi đó, theo số liệu từ mạng VisaNet, số lượng giao dịch không tiếp xúc trên thẻ Visa tại Việt Nam năm 2022 đã tăng hơn gấp đôi so với năm 2021. Cũng theo số liệu nghiên cứu, việc sử dụng ví điện tử để thanh toán, đặc biệt là thanh toán trực tuyến và quét mã QR cũng tăng mạnh trong năm qua.
Ngoài ra, một hình thức thanh toán mới nổi gần đây là thanh toán không tiếp xúc bằng thẻ vật lý thông qua công nghệ giao tiếp trường gần (NFC). Hình thức này cũng phát triển nhanh chóng trong năm qua. Chỉ tính từ đầu năm đến nay, số lượng giao dịch thẻ không tiếp xúc đã tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài ra, eVoucher còn là phương thức thanh toán không dùng tiền mặt được nhiều doanh nghiệp ưa chuộng, góp phần vào tiến trình không dùng tiền mặt của toàn xã hội. Thông qua eVoucher, doanh nghiệp có thể sử dụng quà tặng số đơn giản và tiết kiệm hơn. Đối với người dùng, quà tặng số văn minh hơn, hiện đại hơn, có thể chuyển đổi theo nhu cầu trong danh mục quà tặng phong phú với hàng trăm thương hiệu.
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN chia sẻ: “Từ những con số trên cho thấy, các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt… đã quen thuộc với người tiêu dùng. Không chỉ tại các siêu thị, cửa hàng, quán cà phê mà ngay cả các quán “cóc”. bún, rau, thịt ở chợ dân sinh… người bán hàng đều có mã QR để khách hàng thanh toán dễ dàng, thuận tiện.
Khu vực tư nhân tăng tốc, khu vực dịch vụ công tăng
Theo các chuyên gia kinh tế – tài chính, kể từ sau đại dịch COVID-19, thanh toán không dùng tiền mặt trong khu vực tư nhân tăng trưởng rõ nét qua từng quý, từng năm hơn bao giờ hết. Có thể thấy, đối với lĩnh vực F&B (dịch vụ nhà hàng và đồ uống), thanh toán không dùng tiền mặt từ đầu năm đến nay đã tăng gấp đôi về số lượng và 25% về giá trị so với cùng kỳ. Trong khi đó, lĩnh vực siêu thị ghi nhận mức tăng trưởng 64% về số lượng và 32% về giá trị so với cùng kỳ.

Thanh toán hóa đơn trên mã QR. Ảnh: TT
Xu hướng rõ nét trong năm nay là ngành thời trang, trang sức, phụ kiện tăng gấp ba về số lượng và gấp đôi về giá trị trong thanh toán không dùng tiền mặt; lĩnh vực làm đẹp, mỹ phẩm tăng gấp 1,5 lần về số lượng và gấp 2 lần về giá trị…
Song song với khu vực tư nhân, khu vực dịch vụ công, học phí và viện phí cũng có những bước tiến dài. Đặc biệt đã có sự chuyển dịch trong việc thanh toán hóa đơn. Cụ thể, trong năm 2019, người dân vẫn giữ thói quen thanh toán hóa đơn tại cửa hàng gần nhà – chiếm hơn 80% tỷ trọng, trong khi thanh toán trực tuyến chỉ còn gần 20%. Khi dịch bệnh bùng phát, người dân buộc phải chuyển sang hình thức thanh toán trực tuyến và dần quen với sự tiện lợi, nhanh chóng và đa dạng của hình thức này. Tỷ lệ thanh toán hóa đơn trực tuyến tăng đều qua các năm, đến nay đã tăng gần gấp 3 lần so với trước dịch.
Điển hình, tại Tổng công ty Điện lực miền Bắc, tỷ lệ khách hàng thanh toán tiền điện không dùng tiền mặt đến hết tháng 4/2023 đạt 85,11%, vượt 5,84% so với chỉ tiêu Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao. Việt Nam (EVN) giao năm 2023; doanh thu qua kênh thanh toán không dùng tiền mặt đạt 96,34%. Trong khi đó, với việc triển khai đồng bộ các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt, năm 2022, tỷ lệ khách hàng thanh toán tiền điện không dùng tiền mặt của Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) sẽ đạt 98%, vượt 13% kế hoạch EVN giao.
Với mảng học phí, từ năm học mới 2022 – 2023, nhờ sự tham gia của nhiều ngân hàng trong việc tích hợp giải pháp thanh toán học phí, tốc độ tăng trưởng thu học phí không dùng tiền mặt đã tăng tốc đáng kể. So sánh giữa năm 2022 và 2023, giao dịch thu học phí qua nền tảng trực tuyến tăng 7 lần, trong đó qua kênh ngân hàng tăng hơn 8 lần. Giao dịch tại cửa hàng cũng tăng gần 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Chỉ riêng trên hạ tầng Payoo, đơn vị này đang tích hợp dịch vụ hỗ trợ thu học phí trên ứng dụng của 14 ngân hàng, ví điện tử, thanh toán cho hơn 3.000 trường mầm non, tiểu học, THCS. và các trường THPT trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh thành khác. Nhiều hình thức thanh toán mới cũng ra đời như quét mã QR trên phiếu thu học phí giúp phụ huynh thanh toán thuận tiện, nhanh chóng.
Về viện phí, riêng TP.HCM có hơn 30 bệnh viện, gồm Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược, Bệnh viện Răng hàm mặt, Bệnh viện Y học cổ truyền, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Quân y. Y 175, Bệnh viện Ung bướu… tích hợp thanh toán không dùng tiền mặt. Theo đó, các giao dịch thanh toán viện phí qua thẻ nội địa, thẻ quốc tế, quét mã QR qua ứng dụng ngân hàng, ví điện tử… tăng gấp ba về lượng và gấp đôi về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. .
Ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, TP rất quan tâm đến các xu hướng mới như kinh tế số, thanh toán không dùng tiền mặt. Vì vậy, sau khi Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 1813 phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 – 2025, TP.HCM đã tổ chức triển khai ngay. Đến nay, các cơ quan nhà nước như y tế, giáo dục, bảo hiểm, giao thông vận tải đã thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt. Theo đó, dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 của TP.HCM đã đạt 30%.
Link nguồn: https://cafef.vn/thanh-toan-khong-dung-tien-mat-tang-truong-manh-188230617122531156.chn