Đó là việc bán đồng yên và dòng tiền ra khỏi Nhật Bản vì lý do liên quan đến thương mại, đầu tư – theo báo Nikkei Asia.
Số liệu được Bộ Tài chính Nhật Bản công bố mới đây cho thấy thặng dư tài khoản vãng lai của nước này vượt 25 nghìn tỷ yên, tương đương 160 tỷ USD, trong năm tài chính 2023, mức cao chưa từng có. Tài khoản vãng lai ghi lại các giao dịch giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới – bao gồm thương mại ròng về hàng hóa và dịch vụ, lãi/lỗ ròng khi đầu tư xuyên biên giới và giá trị ròng chuyển giao ròng – trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 1 năm.
Tuy nhiên, tài khoản vãng lai của Nhật Bản không phản ánh dòng tiền ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ giá, và đằng sau khoản thặng dư khổng lồ nêu trên lại là một câu chuyện khác.
Các công ty Nhật Bản thường sử dụng lợi nhuận kiếm được ở nước ngoài để tái đầu tư vào nước sở tại. Vì vậy, những khoản lợi nhuận đó không phải lúc nào cũng được chuyển về nước, có nghĩa là chúng không phải lúc nào cũng dẫn đến việc mua đồng yên.
Nhà kinh tế học Daisuke Karakama của Ngân hàng Mizuho trừ thặng dư tài khoản vãng lai của Nhật Bản khỏi lợi nhuận được các doanh nghiệp Nhật Bản tái đầu tư ở nước ngoài, cũng như lãi suất và cổ tức được cho là được giữ bằng ngoại tệ. . Kết quả cho thấy thặng dư chỉ hơn 1,9 nghìn tỷ yên.
Điều này có nghĩa là dòng vốn thực tế dẫn đến việc mua đồng yên nhỏ hơn 10% số liệu thống kê thặng dư tài khoản vãng lai. Trong quý 1 năm nay, khi tỷ lệ mất giá của đồng yên tăng cao, tài khoản vãng lai của Nhật Bản thậm chí còn thâm hụt 300 tỷ yên nếu áp dụng cách tính trên.
Tỷ giá yên gần đây dao động quanh mức 156 yên đổi 1 USD, giảm gần 10% so với đầu năm. Nguyên nhân chính khiến đồng Yên mất giá là do chênh lệch lãi suất lớn giữa Mỹ và Nhật Bản. Cuối tháng 4, có thời điểm đồng yên giảm xuống mức 160 yên/USD, mức thấp nhất trong 34 năm, khi giới đầu cơ đua nhau bán khống đồng yên.
Về mặt lý thuyết, thặng dư tài khoản vãng lai lớn sẽ đóng vai trò như một lực cản cho sự sụt giảm của đồng yên. Tuy nhiên, như đã phân tích ở trên, thặng dư tài khoản vãng lai của Nhật Bản thực tế không lớn nên vai trò hỗ trợ tỷ giá đồng nội tệ không còn đáng kể.
Khi nhìn vào các giao dịch hàng hóa, dịch vụ, sự ảnh hưởng của yếu tố cung cầu càng trở nên rõ ràng hơn. Cán cân thương mại hàng hóa và dịch vụ của Nhật Bản – một thành phần của cán cân vãng lai – thâm hụt 6 nghìn tỷ yên trong năm tài chính 2023.
Về mặt hàng hóa, giá trị nhập khẩu năng lượng và nguyên liệu thô của Nhật Bản đã vượt xa giá trị xuất khẩu hàng hóa của nước này kể từ năm 2021. Điều này làm tăng áp lực mất giá lên đồng yên. Về dịch vụ, cán cân thương mại cũng có tác động tương tự.
Nhật Bản thu hút lượng lớn khách du lịch quốc tế, dẫn đến thặng dư 4,2 nghìn tỷ yên, góp phần tăng cường mua sắm đồng yên. Nhưng các dịch vụ khác – bao gồm các công ty công nghệ Mỹ bán đồng yên kiếm được từ các dịch vụ kỹ thuật số ở Nhật Bản để mua ngoại tệ chuyển về nước – đã dẫn đến thâm hụt hơn 6 nghìn tỷ yên.
“Cho dù nhu cầu du lịch nước ngoài đến Nhật Bản tiếp tục lớn đến đâu thì nguồn nhân lực của ngành du lịch nước này vẫn còn hạn chế. Trong khi đó, các dịch vụ phát trực tiếp và kỹ thuật số của các công ty Mỹ tiếp tục mở rộng ở Nhật Bản”, ông Karakama nói.
Nếu Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) tăng lãi suất và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất, áp lực mất giá lên đồng Yên có thể giảm bớt. Tuy nhiên, các yếu tố khác ảnh hưởng đến tỷ giá đồng Yên có thể không giảm dễ dàng như vậy.
Sau trận động đất và sóng thần tấn công bờ biển Thái Bình Dương ở khu vực Đông Bắc Nhật Bản vào năm 2011, tàn phá các cơ sở sản xuất trong khu vực, các doanh nghiệp Nhật Bản đã chuyển chuỗi cung ứng của mình sang Đông Nam Á và các địa điểm khác trên thế giới. Sự chuyển dịch đó khiến kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản sụt giảm. Hậu quả là áp lực mất giá đối với đồng yên đã tăng lên kể từ năm 2012.
Hiện nay, các công ty Nhật Bản vẫn tiếp tục mở rộng hoạt động ra nước ngoài, coi đây là cơ hội để phát triển. Tuy nhiên, một khi các hệ thống sản xuất như vậy được thiết lập, động lực giữa cung và cầu sẽ mất thời gian để thay đổi, dẫn đến dòng vốn cơ cấu chảy ra khỏi Nhật Bản. Nikkei.
Link nguồn: https://vneconomy.vn/mot-nguyen-nhan-it-ai-ngo-phia-sau-su-mat-gia-cua-dong-yen-nhat.htm
