Thương vụ Thaibev thâu tóm Sabeco nổi tiếng khiến nhiều người quên mất một doanh nghiệp bia Việt lâu đời khác cũng “suýt” rơi vào tay đại gia ngoại. Đó là thương hiệu Bia Hà Nội 134 tuổi (Habeco – mã BHN) và “mối tình” dang dở với hãng bia Carlsberg đến từ Đan Mạch.
Cách đây đúng 16 năm, ngày 27/3/2008, Habeco tiến hành IPO với giá khởi điểm là 50.000 đồng. Trong số 5 nhà đầu tư đăng ký mua, riêng Carlsberg đã gây chú ý và mua thành công 16% vốn của Habeco, qua đó trở thành cổ đông lớn thứ 2 của hãng bia Việt Nam, chỉ sau cổ đông Nhà nước.
Theo thỏa thuận hợp tác chiến lược, cổ đông nước ngoài này được hưởng nhiều lợi ích, trong đó có quyền ưu tiên mua cổ phần Habeco trong trường hợp Nhà nước thoái vốn. Lãnh đạo Habeco từng cho biết Carlsberg đã nhiều lần đề nghị tăng sở hữu, thậm chí nắm quyền kiểm soát. Tuy nhiên, tham vọng này vẫn còn dang dở và Carlsberg hiện sở hữu 17,5% cổ phần Habeco (hơn 40 triệu cổ phiếu với giá mua khoảng 2.000 tỷ đồng).
Theo một số đánh giá, vấn đề của thương vụ này chủ yếu nằm ở vấn đề giá cả, đặc biệt sau khi Habeco niêm yết trên sàn chứng khoán cuối tháng 10/2016 và tạo sóng mạnh. Từ giá mở cửa 39.000 đồng/cổ phiếu, BHN liên tục tăng giá chóng mặt và có thời điểm trở thành cái tên đắt giá nhất thị trường với thị giá trên 200.000 đồng/cổ phiếu (giá chưa điều chỉnh).
![ảnh-1711464475380 ảnh-1711464475380](https://diaocthoibao.com/wp-content/uploads/2024/03/Moi-tinh-16-nam-voi-ong-trum-Carlsberg-van-con.png)
Theo nguyên tắc xác định giá cơ bản trong các đợt thoái vốn gần đây, các doanh nghiệp như Habeco khi thoái vốn nhà nước sẽ xác định giá theo giá thị trường, tức là không bán cổ phiếu dưới giá giao dịch thị trường. cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Dù đã hạ nhiệt kể từ đó nhưng giá thị trường của BHN vẫn cao hơn nhiều so với mức mà lãnh đạo Carlsberg cho là hợp lý.
Đáng chú ý, khi cổ phiếu BHN vẫn giao dịch ở mức 3 chữ số vào cuối năm 2016, đầu năm 2017, Tổng Giám đốc Carlsberg Việt Nam khi đó đã từng đưa ra tuyên bố gây sốc. “Giá cổ phiếu Habeco tăng gần 3 lần kể từ ngày giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam, chưa phản ánh chính xác giá trị thực của doanh nghiệp”.
Khi đó, đại diện Carlsberg Việt Nam cho biết, vị thế của Habeco không còn như năm 2008 khi đại gia này bắt đầu mua cổ phiếu. Cổ đông nước ngoài dẫn phương án bán 82% vốn nhà nước tại Habeco với tổng giá trị 404 triệu USD, tương đương 48.000 đồng/cổ phiếu và cho rằng đây là mức giá hợp lý.
Ở một số góc độ, nhận định của lãnh đạo Carlsberg là “kiềm giá” nhờ lợi thế sẵn có. Tuy nhiên, định giá mà cổ đông ngoại này đưa ra không phải là không có cơ sở. Thực tế, cổ phiếu BHN cũng đang trôi về vùng đáy lịch sử, vốn hóa thị trường chưa đến 9.000 tỷ đồng, gần mức thấp nhất từ trước đến nay.
Khoản đầu tư của Carlsberg hiện có giá trị thị trường gần 1.600 tỷ đồng trong khi giá mua vào khoảng hơn 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, gã khổng lồ bia Đan Mạch vẫn đang kiếm được lợi nhuận tương đối từ khoản đầu tư này nếu bao gồm cả cổ tức. Kể từ khi cổ phiếu BHN được niêm yết riêng trên sàn chứng khoán, Carlsberg đã “bỏ túi” hơn 600 tỷ đồng cổ tức bằng tiền mặt. Tuy nhiên, nếu xét đến tình trạng trượt giá và chênh lệch tỷ giá thì khoản lợi nhuận này không có giá trị bao nhiêu.
Khó khăn bủa vây, mất dần vị thế
Habeco tiền thân là Nhà máy bia Hommel, được người Pháp xây dựng vào năm 1890. Sau 134 năm tồn tại, thương hiệu bia tươi Hà Nội đã trở thành cái tên quen thuộc với nhiều thế hệ người dân Việt Nam. Tuy nhiên, vị thế của Habeco đang dần bị lu mờ trước sự cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là các thương hiệu bia ngoại như Heineken.
Là một hãng bia lớn có truyền thống lâu đời, hoạt động kinh doanh của Habeco đang gặp nhiều khó khăn khi lượng tiêu thụ bia ngày càng giảm qua các năm. Bên cạnh đó, việc Carlaberg “không cống hiến hết mình” cũng phần nào ảnh hưởng tới tham vọng chiếm lĩnh thị phần của Habeco. Từ hơn 18% năm 2016, thị phần của Habeco đã giảm xuống còn khoảng 8% vào năm 2022, bỏ xa các đối thủ như Sabeco hay Heineken.
![ảnh-1711464504423 ảnh-1711464504423](https://diaocthoibao.com/wp-content/uploads/2024/03/1711472572_827_Moi-tinh-16-nam-voi-ong-trum-Carlsberg-van-con.png)
Thị phần bị thu hẹp, kết quả kinh doanh của Habeco cũng sụt giảm đáng kể trong thời gian qua. Sau thời gian sụt giảm trong thời kỳ Covid, doanh số của Habeco đã phục hồi kể từ năm 2022 nhưng vẫn chưa thể trở lại mức trước dịch. Năm 2023, doanh nghiệp sẽ ghi nhận doanh thu giảm 7% so với năm trước, xuống còn 7.900 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận ròng của Habeco là 355 tỷ đồng, giảm gần 30% so với năm 2022 và thấp thứ hai kể từ khi lên sàn, chỉ cao hơn con số năm 2021.
Động thái siết chặt xử lý vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông gần đây rõ ràng đang ảnh hưởng tới văn hóa uống rượu. Không chỉ ở Việt Nam, việc giảm tiêu thụ rượu bia cũng là xu hướng chung trên thế giới. Theo Forbes, thái độ ngày càng hạn chế uống rượu trong giới trẻ đã khiến nhu cầu đồ uống có cồn giảm mạnh.
![ảnh-1711464519639 ảnh-1711464519639](https://diaocthoibao.com/wp-content/uploads/2024/03/1711472572_218_Moi-tinh-16-nam-voi-ong-trum-Carlsberg-van-con.png)
![ảnh-1711464531654 ảnh-1711464531654](https://diaocthoibao.com/wp-content/uploads/2024/03/1711472572_899_Moi-tinh-16-nam-voi-ong-trum-Carlsberg-van-con.png)
Nhiều dự báo cho thấy ngành hàng đồ uống không cồn sẽ tăng trưởng 25% trong khoảng thời gian từ 2022 đến 2026 khi các hãng rượu buộc phải chuyển hướng kinh doanh. Theo Forbes, thế hệ Gen Z ngày nay uống rượu ít hơn 20% so với thế hệ Millennials và việc người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe ngày càng tăng đã khiến nhu cầu về đồ uống có cồn giảm mạnh.
Tuy nhiên, trong ngắn hạn, tiêu thụ bia ở Việt Nam có thể phục hồi nhờ một số yếu tố mùa vụ. Theo ShinhanSec, lượng tiêu thụ bia sẽ cải thiện vào năm 2024 nhờ sự trở lại của các giải bóng đá lớn (Asian Cup, Euro 2024, Copa America). Ngoài ra, việc thích ứng và chuyển đổi thói quen từ tiêu dùng tại chỗ sang mang về khi Nghị định 100/2019/ND-CP xử phạt vi phạm nồng độ cồn tiếp tục được thi hành quyết liệt hơn cũng sẽ góp phần thúc đẩy doanh số bán hàng cho các hãng bia.
Link nguồn: https://cafef.vn/cuoc-tinh-16-nam-voi-dai-gia-carlsberg-van-con-dang-do-co-phieu-habeco-miet-mai-giam-ve-day-hang-bia-viet-134-tuoi-lao-dao-vi-canh-tranh-va-3-chu-nong-do-con-188240326215237626.chn