Khối ngoại là một điểm trừ trong bức tranh thị trường chứng khoán năm 2023. Theo thống kê, khối ngoại liên tục bán ròng suốt 8 tháng qua, riêng tháng 11, khối ngoại đã bán ròng hơn 3.500 tỷ đồng trên toàn thị trường. Lũy kế 11 tháng năm 2023, giá trị bán ròng đạt xấp xỉ 12.500 tỷ đồng, trong đó giá trị bán ròng trên HoSE được ghi nhận xấp xỉ 14.900 tỷ đồng.
Trước đó trong năm 2022, khối ngoại quay lại mua ròng gần 26.700 tỷ đồng trên HOSE, trở thành một trong những động lực mạnh nhất đẩy VN-Index đi lên. Tuy nhiên, bước sang năm 2023, đà bán ra không ngừng của khối ngoại khiến thị trường mất đi sự hỗ trợ quan trọng. Ngay cả trong những đợt điều chỉnh mạnh, sức mua của khối ngoại cũng tương đối yếu và nhanh chóng quay trở lại trạng thái bán ròng ngay khi thị trường có dấu hiệu phục hồi.
Danh sách cổ phiếu bị bán ròng mạnh nhất sau 11 tháng bao gồm EIB (-4.323 tỷ), MWG (-3.200 tỷ), VPB (-2.203 tỷ đồng), VNZ (-2.203 tỷ)… Đây chủ yếu là hoạt động . hoạt động thoái vốn của tổ chức nước ngoài là cổ đông lớn/cổ đông chiến lược tại doanh nghiệp. Một ví dụ điển hình của EIB là hoạt động thoái vốn khỏi Tập đoàn Ngân hàng Sumitomo Mitsui (SMBC) – cổ đông chiến lược từ năm 2007; MWG với một phần áp lực bán ra từ các nhóm quỹ như Dragon Capital, Arisaig Partners hay VNZ với việc thoái vốn VNG Limited – tổ chức có liên quan đến nhà sáng lập VNG Lê Hồng Minh.
Bên cạnh đó, áp lực bán ròng một phần đến từ xu hướng rút vốn đang diễn ra ở một số quỹ ETF lớn. Điển hình là bộ đôi DCVFM VNDiamond ETF (FUEVFđồng) và DCVFM VN30 ETF (E1VFVN30) của Dragon Capital đều bị nhà đầu tư Thái Lan bán tháo mạnh qua chứng chỉ lưu ký (DR) trong năm 2023. Tính đến cuối tháng 11, lượng chứng chỉ quỹ FUEVFđồng trong tay người Thái đã giảm khoảng 21,4 triệu chiếc so với mức đỉnh giữa tháng 2. Tương tự, nhà đầu tư Thái Lan đã bán ròng hơn 56 triệu chứng chỉ quỹ E1VFVN30 kể từ đầu năm 2023.
Lượng DR dựa trên DCVFM VNDiamond ETF
Lượng DR dựa trên DCVFM VN30 ETF
Fubon ETF chính là cái tên được chúng ta chờ đợi khi bất ngờ quay trở lại rút ròng từ giữa tháng 9/2023, sau 4 tháng rút ròng liên tục trước đó. Tuy nhiên, đà giải ngân chỉ kéo dài chưa đầy 2 tháng, con số vẫn còn khá khiêm tốn và còn quá sớm để khẳng định sự trở lại mạnh mẽ. Quỹ thậm chí còn nhanh chóng quay trở lại mức rút ròng vào đầu tháng 11.
Chuyện gì đang xảy ra vậy?
Dù chỉ chiếm chưa đến 10% giá trị giao dịch toàn thị trường nhưng việc bán ròng liên tục của khối ngoại vẫn có tác động tương đối đến tâm lý chung của nhà đầu tư. Giá cả chưa thực sự hấp dẫn là một trong những nguyên nhân khiến nhà đầu tư nước ngoài không “mặn mà” mua hàng.
Sau mùa báo cáo tài chính với kết quả lợi nhuận chưa hồi phục hoàn toàn, P/E của VN-Index ghi nhận gần 13 lần. Con số này cao hơn nhiều so với thời điểm chạm đáy cuối năm ngoái (P/E khoảng 9,x lần). Vì vậy, khó có thể kỳ vọng khối ngoại sẽ mua ròng ồ ạt như năm ngoái.
Ngoài ra, thị trường trước đợt điều chỉnh có giai đoạn tăng điểm kéo dài nhiều tháng. Nhiều cổ phiếu đã tăng giá hàng chục phần trăm. Vì vậy, áp lực chốt lời mạnh là điều khó tránh khỏi. Việc giảm giá nhiều cổ phiếu có thể chưa đủ hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài.
Ngoài ra, việc nhà đầu tư nước ngoài bán cổ phiếu có thể xuất phát từ lo ngại về tác động của các sự kiện quốc tế như chính sách của Fed, biến động lãi suất, leo thang tỷ giá, giá dầu… Việt Nam đi ngược lại thế giới trong điều hành lãi suất có thể khiến dòng vốn đầu tư nước ngoài trở nên khó khăn. Thận trọng hơn. Áp lực rút vốn được dự báo sẽ mạnh hơn ở các thị trường cận biên như chứng khoán Việt Nam và khó có thể kỳ vọng giải ngân thêm quỹ biên giới trong giai đoạn hiện nay.
Xét về yếu tố dài hạn, dòng vốn ngoại “chao đảo” trên thị trường chứng khoán nhiều năm qua, một phần do nguyên nhân nội tại. Cơ cấu thị trường Việt Nam hiện vẫn ghi nhận tỷ trọng nghiêng nhiều về nhóm tài chính (ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm) và bất động sản, trong khi các lĩnh vực công nghệ, dược phẩm, sản xuất, dịch vụ,… hiện diện tương đối ít, không có nhiều cái tên tiêu biểu . Thị trường khan hiếm hàng hóa, khiến nhà đầu tư nước ngoài có ít lựa chọn.
Tuy nhiên, tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp niêm yết trên nền tảng vĩ mô ổn định được kỳ vọng sẽ dần cải thiện sức hấp dẫn của chứng khoán Việt Nam trong mắt nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, triển vọng nâng hạng ngày càng rõ ràng với nỗ lực của các cơ quan quản lý và thành viên thị trường được kỳ vọng sẽ góp phần thu hút nhà đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.
Link nguồn: https://cafef.vn/khoi-ngoai-ban-rong-gan-15000-ty-dong-tren-hose-tu-dau-nam-2023-dieu-gi-dang-xay-ra-188231203233143785.chn
