Những năm gần đây, Quảng Ninh chuyển mình rõ nét từ “nâu” sang “xanh”, đây hẳn là một chặng đường đầy thử thách phải không, thưa ông?
Đúng! Để chuyển từ “nâu” sang “xanh” không hề đơn giản.
Từ năm 2012, Quảng Ninh bắt đầu “đổi tư duy” phát triển. Đây là thời điểm tỉnh tập trung tổng kết thực tiễn, đánh giá kỹ tiềm năng, thế mạnh; Chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh”. Đặc biệt, Quảng Ninh đã tập trung xây dựng và thực hiện quyết liệt 3 khâu đột phá chiến lược là kết cấu hạ tầng đồng bộ; cải cách và đổi mới hành chính, phát triển nguồn nhân lực …
Khi đó, thu ngân sách của tỉnh 70% từ than, 20% từ sản xuất kinh doanh, 10% từ đất. Trong bối cảnh đó, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đã đề ra chiến lược phát triển kinh tế mới là hạn chế khai thác than, chuyển sang nền kinh tế xanh, bảo vệ môi trường. Đó là một tư duy đột phá, sau nhiều trăn trở, dù phải đối mặt với nhiều thách thức. Bởi lẽ, than đã trở thành truyền thống, máu thịt của bao thế hệ người dân vùng đất mỏ. Hơn nữa, lúc đó tư duy khai thác than và nguồn thu từ than còn rất lớn.
Tuy nhiên, làm thế nào để thu hút các doanh nghiệp đầu tư khi thực hiện một chiến lược mới? Doanh nghiệp quan tâm nhất đến hai điều: thủ tục hành chính và thuế. Chúng ta không thể biến Việt Nam thành thiên đường thuế mà chỉ có thể đơn giản hóa thủ tục hành chính. Và điều đó đã được giải quyết tại Quảng Ninh.
Khi thu hút được các doanh nghiệp tham gia vào chiến lược phát triển kinh tế xanh, Quảng Ninh đã từng bước giải bài toán bảo vệ môi trường sinh thái, cảnh quan thiên nhiên. Đây là bước ngoặt để du lịch Quảng Ninh phát triển.
Kéo theo đó là sự chuyển dịch và thay đổi cơ cấu kinh tế, chuyển từ công nghiệp khai thác sang kinh tế dịch vụ du lịch. Nhìn chung, đây là một bước đi đúng hướng.
Thành công lớn hơn là công tác cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh, đồng hành cùng doanh nghiệp của Quảng Ninh đã trở thành hình mẫu để các địa phương khác học tập, áp dụng.
Cao tốc Vân Đồn – Móng Cái
Ông đánh giá thế nào về vai trò của kinh tế tư nhân đối với sự phát triển của Quảng Ninh?
Quảng Ninh có bước phát triển mạnh mẽ hôm nay là nhờ đổi mới mô hình tăng trưởng, cải cách hành chính, thúc đẩy kinh tế tư nhân. Đối với các doanh nghiệp địa phương, quá trình cổ phần hóa diễn ra nhanh chóng. Đặc biệt, với sự tham gia của các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn từ bên ngoài như Sun Group, Vingroup, Geleximco… Quảng Ninh đã trở thành nơi hội tụ các nguồn lực phát triển, là hình mẫu trong khai thác và phát triển. phát huy tối đa năng lực, kinh nghiệm và trách nhiệm của doanh nghiệp tư nhân. Chính những nhà đầu tư chiến lược của tỉnh như Tập đoàn Sun Group với những dự án táo bạo đã làm thay đổi mạnh mẽ bộ mặt du lịch và hạ tầng Quảng Ninh.
Tuy nhiên, Quảng Ninh vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác tương xứng với tiềm năng, điển hình là Móng Cái, Vân Đồn. Và đó cũng là cơ hội để các doanh nghiệp tư nhân lớn đến và tiếp tục đồng hành cùng Quảng Ninh.
Vừa qua, tuyến cao tốc Vân Đồn – Móng Cái được thông xe, theo ông, tuyến cao tốc này sẽ mở ra cơ hội phát triển như thế nào cho Quảng Ninh?
Đây là tuyến đường nối với Trung Quốc nên du lịch chắc chắn sẽ phát triển, do lượng khách từ Trung Quốc đến Quảng Ninh rất đông. Đây cũng là đường cao tốc duy nhất tại Việt Nam nối liền ba sân bay (Nội Bài – Cát Bi – Vân Đồn), ba khu kinh tế, ba cửa khẩu quốc tế. Tuyến đường sẽ mở rộng các không gian kinh tế, xã hội, văn hóa, du lịch, thúc đẩy sự phát triển của Khu kinh tế Vân Đồn nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung. Trong tương lai gần, sân bay này có thể kết nối Quảng Ninh với toàn thế giới.
Đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái tạo sự kết nối đặc biệt với Cảng hàng không Vân Đồn. Khi đó sẽ thu hút du khách và các nhà đầu tư đến với Quảng Ninh, góp phần phát triển tiềm năng du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và khu vực.
Tôi hy vọng, tuyến đường này sẽ góp phần “đánh thức” tiềm năng của vùng đất hoang sơ Móng Cái – Vân Đồn nếu chúng ta có cách làm bài bản, thu hút các doanh nghiệp tư nhân lớn, chuyên nghiệp. Đặc biệt, cần tiếp tục áp dụng hiệu quả mô hình hợp tác công tư (PPP) và thu hút vốn tư nhân.
Đầu tư cơ sở hạ tầng để mở đường phát triển kinh tế du lịch là “chìa khóa” thành công của Quảng Ninh. Nhưng làm thế nào để Quảng Ninh phát triển hạ tầng một cách nhanh chóng và đồng bộ như vậy, thưa ông?
Đó là phương châm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư chiến lược, lấy đầu tư công làm đầu tư. Thực hiện nhất quán phương châm đó không chỉ giúp Quảng Ninh đẩy nhanh tốc độ phát triển hạ tầng, du lịch mà còn nâng cao trải nghiệm của điểm đến.
Quảng Ninh ngày nay là địa phương có số thu ngân sách rất lớn, nằm trong tốp đầu của cả nước. Tỉnh phát triển công nghiệp tư nhân từ trước và đến nay, thương mại và dịch vụ là lĩnh vực tạo ra nguồn thu lớn nhất. Trên cơ sở đó, tỉnh có thể cân đối vốn đối ứng để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng.
Doanh nghiệp tư nhân khi bỏ tiền ra sẽ phải hướng đến lợi ích ngắn hạn và dài hạn. Chẳng hạn, Tập đoàn Sun Group xây dựng đường cao tốc có lợi ích lâu dài gắn với sân bay và phát triển kinh tế du lịch. Sự sáng tạo, đột phá của Quảng Ninh là mạnh dạn sử dụng vốn nhà nước để liên kết với doanh nghiệp tư nhân nhằm tạo sức lan tỏa lớn, hài hòa lợi ích chung giữa nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và người dân.
Xin chân thành cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
