Thông tin liên quan đến kiện tụng luôn có tác động tiêu cực đến doanh nghiệp, nhất là đến giá cổ phiếu, kể cả khi doanh nghiệp đóng vai trò là người bị kiện hoặc bị kiện. Chứng khoán Việt Nam vừa chứng kiến chuỗi giảm sâu của cổ phiếu GIL Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại và Xuất nhập khẩu Bình Thạnh (Gilimex), diễn ra ngay sau khi doanh nghiệp này chính thức công bố vụ kiện gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon Robotics LLC (“Amazon”).
Theo chia sẻ của Gilimex, trong quá trình hợp tác, Amazon đã vi phạm cam kết mà hai bên đã thỏa thuận. Cụ thể, vào tháng 4 và tháng 5, Amazon đã “ngay lập tức thay đổi và giảm nhu cầu dự kiến” cho thời gian còn lại của năm 2022 và 2023 xuống chỉ còn một phần nhỏ so với dự báo trước đó, khiến công ty bị dư thừa năng lực sản xuất và nguyên liệu. Vì vậy, để bảo vệ lợi ích hợp pháp theo nội dung mà hai bên đã thỏa thuận, Gilimex đang tiến hành các thủ tục pháp lý liên quan để khởi kiện Amazon.
Cổ phiếu GIL 7 phiên sau thông tin trên đã giảm sàn 6 phiên, thị giá hiện là 19.600 đồng/cổ phiếu, mất hơn 32% so với giá đóng cửa ngày 14/12. So với đỉnh hồi giữa tháng 4/2022 , giá cổ phiếu GIL đã bay tới 76% giá trị, về vùng giá cuối năm 2020.
Vốn hóa Gilimex cũng giảm gần 600 tỷ đồng xuống dưới 1.400 tỷ đồng trong hơn 1 tuần. Thanh khoản trở nên ảm đạm khi một lượng lớn cổ phiếu đặt mua giá sàn nhưng không khớp được, giá trị khớp lệnh những phiên gần đây chỉ vài trăm nghìn đơn vị.
Tuy nhiên, nếu nhìn rộng hơn, mặc dù thị giá GIL đã giảm mạnh nhưng mặt bằng giá hiện tại so với thời điểm trước COVID vẫn cao gấp đôi. Từng được nhớ đến trong giai đoạn căng thẳng của đại dịch, Gilimex bỗng nổi bật với kết quả kinh doanh liên tục tăng gấp bội nhờ động lực không ai khác ngoài Amazon. Cổ phiếu GIL tăng mạnh, từ vùng dưới mệnh giá 10.000 đồng lên đỉnh 82.000 đồng/cổ phiếu sau hơn 1 năm trước khi chuyển sang hạ nhiệt. Không sai khi nói Amazon chính là “người hùng” đưa GIL trở thành “ngôi sao sáng” trong nhóm cổ phiếu dệt may hiện nay.
Nguy cơ phụ thuộc vào một khách hàng bộc lộ
Quay trở lại hiện tại, việc số lượng đơn hàng dệt may giảm là điều đã được dự đoán từ trước trong bối cảnh kinh tế suy thoái, nhu cầu giảm. Gã khổng lồ Amazon đang đối mặt với tổn thất nặng nề khi hành vi của người tiêu dùng thay đổi đột ngột do đại dịch. Do đó, việc Amazon giảm đơn hàng là điều dễ hiểu.
Tuy nhiên, với Gilimex, đây không phải là vấn đề nhỏ. Việc theo đuổi cùng lúc các khách hàng lớn khiến Gilimex bị phụ thuộc và thiếu linh hoạt trong kinh doanh. Riêng năm 2021, tổng giá trị đơn hàng của Amazon tại GIL đạt 146,6 triệu USD, tương đương 3.451 tỷ đồng; trong khi tổng doanh thu Gilimex đạt khoảng 4.150 tỷ đồng. Doanh số của một khách hàng nhưng chiếm tỷ trọng quá lớn sẽ tạo ra rủi ro khi đối tác đột ngột thay đổi nhu cầu.
Hậu quả thể hiện ngay qua kết quả kinh doanh quý III/2022. Doanh thu của Gilimex giảm 66% so với cùng kỳ năm 2021. Doanh thu lũy kế sau 9 tháng chủ yếu do 2 quý đầu năm đóng góp, trong khi lợi nhuận chủ yếu nhờ thanh lý khoản đầu tư vào công ty liên kết trong quý III. hơn là từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Rủi ro khi phụ thuộc nhiều vào một đối tác
Trước Gilimex, một doanh nghiệp niêm yết khác cũng lao đao vì quá phụ thuộc vào một đối tác. Cụ thể, tháng 3/2019, Youtube công bố quyết định chấm dứt quan hệ hợp tác với mạng đa kênh Yeah1 do Tập đoàn Yeah1 (mã chứng khoán YEG) sở hữu. Sự cố vận hành với YouTube đã đẩy Yeah1 vào cuộc khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử. Dù tuyên bố sẽ sớm trở lại sau 6 tháng, 1 năm và 3 năm nhưng lời hứa của YEG đã không thành hiện thực. Những tuyên bố mạnh mẽ đối với hệ sinh thái Giga1 cũng đã thất bại và phân khúc thương mại truyền thông có thể chưa đơm hoa kết trái.
Chính thức đối mặt với cổ đông tại ĐHĐCĐ 2019, ông Nguyễn Ảnh Nhượng Tống thẳng thắn thừa nhận, sau sự cố với YouTube, có một bài học rất lớn: Bài học YEG phải bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để lấy lại, Bài học cho Yeah1 để tiếp tục vươn ra thị trường quốc tế, bài học về suy nghĩ “Tại sao phải phụ thuộc vào đối tác”, “Không nên xây nhà trên đất của người khác” mà bản thân người lãnh đạo cũng không bao giờ lường trước được.
Cổ phiếu YEG nằm sàn hàng chục phiên liên tiếp kể từ sau sự kiện trên, vốn hóa thị trường bốc hơi hàng nghìn tỷ đồng trước áp lực bán mạnh bất chấp nhiều động thái trấn an từ Tập đoàn. Thị giá giảm mạnh từ vùng 240.000 đồng/cổ phiếu xuống dưới 100.000 đồng/cổ phiếu trong vòng chưa đầy 1 tháng rồi tiếp tục lao dốc, hiện quanh quẩn dưới ngưỡng 10.000 đồng, cách xa thời huy hoàng.
Link nguồn: https://cafef.vn/gilimex-gil-mat-600-ty-von-hoa-sau-mot-tuan-kien-amazon-rui-ro-tiem-an-tu-viec-all-in-vao-mot-doi-tac-20221224172500446.chn
