FiinRatings vừa công bố báo cáo Đường cong lợi suất với nhiều nội dung đáng chú ý.
Báo cáo cho thấy chênh lệch lợi suất hiện tại giữa trái phiếu ngân hàng và trái phiếu phi ngân hàng đang mở rộng trong ngắn hạn, trung bình khoảng 5-6% cho kỳ hạn dưới 24 tháng. Lợi suất đáo hạn của trái phiếu doanh nghiệp phi ngân hàng thường cao hơn đáng kể so với trái phiếu ngân hàng do thanh khoản và xếp hạng tín dụng thấp hơn.
Đối với nhóm ngân hàng, theo FiinRatings, trái phiếu ngân hàng thanh khoản nhất thường là trái phiếu có thời hạn còn lại khoảng 2-3 năm, với thời hạn gốc khoảng 5-7 năm. Việc mua lại trái phiếu sớm không chỉ giúp các ngân hàng tránh phải khấu trừ vốn cấp 2 mà còn tạo thêm dư địa để phát hành trái phiếu mới có thời hạn trên 5 năm nhằm bổ sung nguồn vốn cần thiết đáp ứng các quy định về an toàn vốn.
Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu ngân hàng và lãi suất tiền gửi trung bình kỳ hạn 12 tháng hiện dao động trong khoảng 1,5% – 2% tùy theo kỳ hạn.
Trong bối cảnh lãi suất huy động của các ngân hàng đang ở mức thấp tương đương thời kỳ Covid-19, đây có thể là kênh đầu tư cho nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức, để nhận được mức lợi nhuận cao hơn lãi suất tiền gửi, thanh khoản tốt và đa dạng lựa chọn về kỳ hạn và lợi nhuận.
Giao dịch trái phiếu ngân hàng hiện tại trên HNX bao gồm giao dịch repo, trong đó bên bán (thường là ngân hàng) bán trái phiếu và cam kết mua lại vào một ngày trong tương lai với mức giá đã thỏa thuận. Do bản chất này, lợi suất đáo hạn (YTM) tính theo giá thị trường có thể không phản ánh đúng bản chất thực sự. Tuy nhiên, hiện tại, lợi suất trái phiếu ngân hàng cũng có sự phân hóa nhất định theo xếp hạng tín dụng.
Đối với nhóm phi tài chính, trái phiếu doanh nghiệp phi tài chính có tính thanh khoản cao nhất thường là trái phiếu có thời hạn đáo hạn còn lại dưới 2 năm thuộc ngành Bất động sản – đây cũng là ngành có hoạt động phát hành sôi động nhất trong 3 năm qua, đồng thời cũng là ngành đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh thị trường chung diễn biến không thuận lợi.
YTM phổ biến hiện đang giao dịch là khoảng 10-11% đối với các công ty Bất động sản và 11-13% đối với các công ty Năng lượng. YTM này tương ứng với mức chênh lệch lợi suất khoảng 4-6% so với lợi suất trái phiếu ngân hàng. Ngành Sản xuất có YTM thấp hơn hai ngành trên, dao động từ 8,5-10%.
Sau một thời gian biến động mạnh trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp vào cuối năm 2022, đã xuất hiện các giao dịch trái phiếu của các doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính với mức lợi suất đáo hạn (YTM) rất cao, từ 20-30%, có trường hợp đặc biệt YTM tăng lên tới hơn 50%.
Các giao dịch này chủ yếu diễn ra ở trái phiếu bất động sản có thanh khoản nhỏ (<100 tỷ đồng) trong giai đoạn cuối năm 2023 - đầu năm 2024, khi doanh nghiệp chưa có điều kiện thu xếp tài chính để trả nợ hoặc mua lại trái phiếu, cũng như chịu áp lực cắt lỗ từ một số nhà đầu tư.
Trong nửa cuối năm 2023 đến nay, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã gặp khó khăn về thanh khoản khi thị trường chung chưa thuận lợi. Do đó, đã có những trái phiếu doanh nghiệp được giao dịch với lợi suất lên tới 20-25%.
Điều này phần nào phản ánh khẩu vị rủi ro tương đối của các nhà đầu tư đã mua vào, vì các giao dịch này thường diễn ra ở các trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín dụng rất thấp. Đây thường là các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc triển khai các dự án. Trong khi đó, áp lực tài chính của họ tương đối lớn trong 12-18 tháng tới và khả năng tái cấp vốn hoặc huy động vốn mới là thách thức.
Theo FiinRatings, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong ngành năng lượng tái tạo có đòn bẩy tài chính trung bình (Nợ/Vốn chủ sở hữu) lên tới 2,3 lần, cao hơn đáng kể so với các ngành khác do bản chất thâm dụng vốn và vốn đầu tư ban đầu lớn.
Trong bối cảnh hướng dẫn cụ thể triển khai Quy hoạch điện 8 cho các dự án tiếp theo vẫn chưa thực sự rõ ràng, nguồn vốn dài hạn trong hệ thống còn hạn chế thì các doanh nghiệp trong lĩnh vực này vẫn còn nhiều thách thức, khó khăn.
Link nguồn: https://vneconomy.vn/fiinratings-mot-vai-trai-phieu-doanh-nghiep-co-loi-suat-dao-han-len-toi-50.htm
