Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được coi là hình mẫu cho trí tuệ nhân tạo (AI) ngày nay. Mặc dù là một sáng kiến tương đối mới, công nghệ này đã thu hút sự chú ý của công chúng theo cách mà các ứng dụng AI khác không làm được.
Điều này phần lớn là do LLM có thể liên hệ với con người bình thường theo cách rất thân mật; thông qua việc sử dụng ngôn ngữ, họ mô phỏng cuộc trò chuyện giống như con người, tạo cảm giác tương tác với con người trên cơ sở bình đẳng. Hơn nữa, LLM có khả năng thực hiện các nhiệm vụ phù hợp, hoặc đôi khi thậm chí vượt quá khả năng của hầu hết con người.
ChatGPT như một công cụ kỳ diệu
Học giả người Thái Soraj Hongladarom đưa ra một ví dụ từ đất nước của mình khi nói về ChatGPT, hình thức LLM phổ biến nhất, hầu hết mọi người đều ngạc nhiên về những gì nó có thể làm, như thể ChatGPT là một phép màu từ thiên đường giúp cải thiện cuộc sống của họ theo nhiều cách.
Nhiều trường đại học ở Thái Lan tích hợp ChatGPT vào chương trình giáo dục của mình để theo kịp xu hướng công nghệ. (Ảnh: AFP)
Trường đại học hàng đầu của Thái Lan, Chulalongkorn, đã công bố kế hoạch thành lập Viện AI Chulalongkorn để theo kịp các xu hướng công nghệ mới nổi. Trường đại học cũng cam kết tích hợp ChatGPT vào các chương trình giáo dục của mình để sinh viên có thể khai thác sức mạnh của LLM trong quá trình học tập và nghiên cứu của mình.
Ngoài ra, các nền tảng truyền thông xã hội của đất nước này hiện tràn ngập quảng cáo quảng bá các khóa đào tạo về cách tận dụng ChatGPT để giành được lợi thế cạnh tranh.
Một quảng cáo tuyên bố rằng AI có thể đóng vai trò là trợ lý nghiên cứu và giúp sinh viên sau đại học hoàn thành luận án một cách hiệu quả.
Một quảng cáo khác thậm chí còn nhấn mạnh cách sử dụng AI có thể cải thiện hiệu quả nghiên cứu, đặc biệt là khi viết luận văn và luận án, “gấp 10 lần”.
Những người tổ chức các buổi đào tạo này dễ hiểu là chỉ muốn cải thiện trình độ ChatGPT của người học. Tuy nhiên, điều này cũng cho thấy người Thái (và có lẽ cả những người khác trên khắp Châu Á) tin tưởng vào sức mạnh của công nghệ mới như thế nào.
Tuy nhiên, các buổi đào tạo nhằm nâng cao kiến thức về AI này dường như bỏ qua những hạn chế của ChatGPT.
Hạn chế của ChatGPT
Mặc dù có khả năng giao tiếp lưu loát và có vẻ toàn năng, ChatGPT bị hạn chế bởi thực tế là LLM không có cách nào để tự mình nhận thức thế giới. Họ mù và điếc như máy tính để bàn.
“Kiến thức” mà LLM sở hữu đến từ các cơ sở dữ liệu khổng lồ, nhưng điều đó không giống với việc nhìn và cảm nhận thế giới như con người. LLM có thể tạo ra các kết nối giữa văn bản và hình ảnh, thậm chí tạo ra hình ảnh từ văn bản, nhưng điều đó cũng khác với việc con người hiểu hình ảnh và mô tả chúng bằng từ ngữ.
ChatGPT không có cảm xúc thực sự như con người, nhưng có thể khiến mọi người nhầm lẫn và phụ thuộc vào nó nếu sử dụng quá mức. (Ảnh: Reuters)
Vậy nên hạn chế nằm ở quan niệm sai lầm rằng ChatGPT biết mọi thứ, khiến người dùng tin rằng nó có thể nhận thức và hiểu thế giới giống như con người chúng ta. Nhưng thực tế không phải vậy.
Do đó, việc hiểu một câu do ChatGPT tạo ra khác với việc hiểu cùng một câu do con người nói ra. Sự gần gũi, thân mật mà chúng ta có thể cảm nhận được trong ChatGPT luôn không liền mạch, cảm giác ở phần sau không liên quan đến phần trước, thiếu sự hiểu biết từ khả năng cảm nhận của một con người thực sự.
Không nhận ra những hạn chế của ChatGPT có thể là một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là khi người dùng dễ bị lừa bởi sự cường điệu hoặc tin rằng ChatGPT có khả năng hoạt động tự động mà không cần sự giám sát của con người.
Tư duy này có thể khiến người dùng dễ bị thông tin sai lệch hơn nữa vì họ lạm dụng và dựa vào ChatGPT để suy nghĩ và làm việc thay họ.
Giữ khoảng cách
Không thể phủ nhận rằng ChatGPT được sử dụng rộng rãi và đã góp phần cải thiện nhiều khía cạnh trong cuộc sống của người dùng trên toàn cầu. Tuy nhiên, việc tối ưu hóa việc sử dụng ChatGPT đòi hỏi chúng ta phải thay đổi thái độ đối với ứng dụng AI này.
Thay vì coi ChatGPT là thứ chúng ta luôn có thể tin cậy, chúng ta nên giữ khoảng cách với nó. Nó có thể giúp chúng ta chỉnh sửa bài viết, dịch văn bản nước ngoài hoặc tóm tắt các đoạn văn dài, nhưng chúng ta nên là người đưa ra quyết định cuối cùng.
Chúng ta không thể giao phó mọi nhiệm vụ nhận thức cho nó; nếu không, chúng ta sẽ mất đi tính độc đáo của mình. Khi đó, kỷ nguyên máy móc thống trị con người có thể đến sớm hơn dự kiến.
Link nguồn: https://cafef.vn/chatgpt-lam-xoi-mon-tinh-doc-dao-cua-con-nguoi-188240705100547464.chn
