Tỷ lệ đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc được sử dụng trong các giao dịch xuyên biên giới đã đạt mức cao kỷ lục trong năm nay, khi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Nga thúc đẩy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm quốc tế hóa đồng tiền của mình và giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la.
Theo báo cáo của Financial Times, trích dẫn dữ liệu từ Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước (SAFE), vào tháng 7 năm 2024, 53% giao dịch xuyên biên giới vào và ra khỏi Trung Quốc được thực hiện bằng đồng nhân dân tệ, tăng so với mức khoảng 40% vào tháng 7 năm 2021.
Dữ liệu SAFE phản ánh các khoản chuyển tiền xuyên biên giới mà các ngân hàng thực hiện cho khách hàng của họ và chủ yếu là các khoản thanh toán thương mại. Tuy nhiên, nó cũng bao gồm các luồng đầu tư và thanh toán nợ.
Việc Trung Quốc sử dụng đồng nhân dân tệ trong các giao dịch xuyên biên giới đã được thúc đẩy sau khi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Nga về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine hạn chế khả năng giao dịch bằng đô la của Nga. Vào tháng 2 năm nay, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) Elvira Nabiullina cho biết đã có sự gia tăng mạnh mẽ trong việc sử dụng đồng tiền Trung Quốc để thanh toán, giao dịch tài chính và tiền gửi.
Alexandra Prokopenko, một nhà nghiên cứu tại Viện Carnegie ở Berlin, cho biết: “Các lệnh trừng phạt đã tạo ra động lực to lớn để Trung Quốc phát triển hệ thống tài chính của mình và đưa ra các giải pháp để liên kết hệ thống của Trung Quốc với hệ thống của Nga”.
Sự tăng trưởng của thương mại bằng đồng nhân dân tệ cũng được hỗ trợ bởi các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ mà Trung Quốc đã mở hoặc gia hạn vào năm 2023 với các quốc gia bao gồm Ả Rập Xê Út, Argentina và Mông Cổ – tất cả các nhà sản xuất hàng hóa mà Trung Quốc muốn mua. Các ngân hàng thanh toán bằng đồng nhân dân tệ mới cũng đã được thành lập tại Lào, Kazakhstan, Pakistan, Brazil và Serbia kể từ năm 2022, theo Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC).
Một số nhà phân tích cho rằng một lý do khiến Trung Quốc giữ tỷ giá hối đoái với đồng đô la ổn định trong năm nay bất chấp áp lực bán nhân dân tệ là để khuyến khích các đối tác thương mại của mình giao dịch nhiều hơn bằng nhân dân tệ. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhiều lần kêu gọi một đồng tiền mạnh.
Louis-Vincent Gave của Gavekal, một công ty dịch vụ tài chính, cho biết: “Bạn không thể đến Indonesia, Thái Lan, Hàn Quốc và nói rằng, 'Này, chúng ta hãy giao dịch bằng đồng nhân dân tệ thay vì đô la,' khi đồng nhân dân tệ là một loại tiền tệ yếu. Để làm được điều đó, bạn cần một loại tiền tệ ổn định”.
Những nỗ lực trước đây của Trung Quốc nhằm quốc tế hóa đồng nhân dân tệ đã bị đình trệ sau khi PBOC phá giá đồng tiền này vào năm 2015 để chống lại sự tăng trưởng kinh tế chậm lại. Động thái đó đã thúc đẩy khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu Trung Quốc nhưng lại dẫn đến sự suy giảm mạnh trong việc sử dụng đồng nhân dân tệ trong thanh toán và phải mất nhiều năm mới đảo ngược được.
Giáo sư Edwin Lai của Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông cho biết việc các nền kinh tế lớn như Trung Quốc thanh toán phần lớn các giao dịch bằng đồng tiền của mình là “bình thường”. “Theo tiêu chuẩn quốc tế, đây không phải là thành tựu to lớn”, ông nói, đồng thời nói thêm rằng Bắc Kinh không muốn cạnh tranh với đồng đô la nhưng “không muốn phụ thuộc” vào đồng bạc xanh.
Trên toàn cầu, đồng nhân dân tệ vẫn đứng thứ hai sau đồng đô la về mặt cho vay thương mại. Theo dữ liệu mới nhất từ mạng lưới thanh toán quốc tế Swift, đồng nhân dân tệ chỉ chiếm 4,74% thanh toán toàn cầu, sau đồng đô la, euro và bảng Anh.
Tuy nhiên, theo Lucy Ingham, tổng biên tập của FXC Intelligence, một công ty tư vấn theo dõi các khoản thanh toán kỹ thuật số, các hệ thống thanh toán thay thế như CIPS của Trung Quốc và các mạng lưới tư nhân khác khiến việc dựa vào Swift để cung cấp bức tranh toàn cảnh về các giao dịch tiền tệ toàn cầu trở nên kém tin cậy hơn.
Tuy nhiên, khả năng đồng Nhân dân tệ tăng thị phần trong tài chính thương mại toàn cầu có thể bị hạn chế do phương Tây không muốn giao dịch bằng đồng tiền này.
Giáo sư Daniel McDowell của Đại học Syracuse, thành viên cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết: “Rất khó có khả năng giao dịch thương mại của Trung Quốc với Hoa Kỳ hoặc với Liên minh Châu Âu (EU) sẽ chuyển sang thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ”.
Những rào cản lâu đời đối với việc sử dụng rộng rãi đồng Nhân dân tệ – đặc biệt là kiểm soát vốn của Trung Quốc và hiệu ứng mạng lưới mạnh mẽ hỗ trợ việc sử dụng đồng đô la – đã hạn chế tiến triển vượt ra ngoài phạm vi thanh toán thương mại.
Hầu hết các nhà giao dịch ngoại hối vẫn thích giao dịch bằng đô la, Wee Khoon Chong, chiến lược gia thị trường cấp cao tại Ngân hàng BNY ở Hồng Kông cho biết. “Từ cơ sở khách hàng của chúng tôi, chúng tôi thấy hoạt động thanh toán bằng nhân dân tệ đang gia tăng”, Wee cho biết, nhưng việc sử dụng đồng tiền này vẫn chưa đạt đến “bước ngoặt quan trọng” để có thể thay thế một loại tiền tệ chính.
Ông McDowell cho biết Trung Quốc “không tìm cách lật đổ sự thống trị toàn cầu của đồng đô la”. “Điều đó đi kèm với rất nhiều trách nhiệm và phải chấp nhận một số điểm yếu… Động lực của Trung Quốc ở đây chủ yếu là về quyền tự chủ và sự ổn định”, ông nói.
Link nguồn: https://vneconomy.vn/trung-quoc-dung-nhan-dan-te-trong-giao-dich-quoc-te-nhieu-chua-tung-thay.htm
