Trong 6 tháng đầu năm nay, Trung Quốc đã xuất khẩu 53 triệu tấn thép, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo đó, tổng lượng thép xuất khẩu năm nay dự kiến sẽ phá vỡ kỷ lục 110 tấn được thiết lập vào năm 2015.
Lượng thép tồn kho của các nhà sản xuất Trung Quốc hiện cao hơn khoảng 4 triệu tấn so với cùng kỳ năm 2020 do nhu cầu trong nước yếu khi nền kinh tế chậm lại và cuộc khủng hoảng bất động sản vẫn kéo dài.
GIẢM GIÁ SÂU
Thép Trung Quốc đã tràn ngập thị trường quốc tế, khiến giá cả giảm mạnh. Theo Nikkei Asia, giá thép cuộn cán nóng ở Đông Nam Á đã giảm từ khoảng 700-900 đô la một tấn (bao gồm cả cước vận chuyển) trong giai đoạn 2021-2022 xuống còn khoảng 510-520 đô la hiện nay.
Giá thép cuộn cán nóng tương lai ngắn hạn trên Sàn giao dịch chứng khoán Chicago cũng giảm mạnh từ hơn 1.000 đô la một tấn vào cuối năm ngoái xuống còn khoảng 660 đô la một tấn.
Tại Nhật Bản, các nhà sản xuất thép lớn đã bị ảnh hưởng nặng nề do giá giảm. Trong báo cáo thu nhập tháng 5, Nippon Steel dự đoán rằng giá thép giảm trên thị trường quốc tế – chủ yếu là do thép Trung Quốc tràn vào – có thể khiến công ty mất khoảng 90 tỷ yên (573 triệu đô la) lợi nhuận hoạt động trong năm tài chính 2024 so với năm tài chính 2023.
“Chúng tôi phải thực hiện chiến lược của mình với giả định rằng sản lượng thép của Trung Quốc sẽ tiếp tục ở mức cao và sẽ đẩy chúng tôi vào một môi trường kinh doanh khó khăn”, Chủ tịch Nippon Steel Tadashi Imai cho biết.
Trên thực tế, xuất khẩu thép của Trung Quốc tương đối nhỏ so với tổng sản lượng thép thô hơn 1 tỷ tấn của nước này vào năm ngoái. Tuy nhiên, nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới này chiếm hơn 50% sản lượng toàn cầu là 1,89 tỷ tấn vào năm 2023. Do đó, nếu nhu cầu trong nước giảm, công suất dư thừa của nước này sẽ bị đẩy vào xuất khẩu, tác động lớn đến thị trường toàn cầu.
Lần gần đây nhất kim ngạch xuất khẩu thép của Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục vào năm 2015, các nhà lãnh đạo của Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) và Nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) đã thảo luận về việc chấm dứt tình trạng dư thừa công suất và thành lập Diễn đàn toàn cầu về công suất thép dư thừa (GFSEC).
Trung Quốc là thành viên của G20, cùng với Argentina, Úc, Brazil, Canada, Pháp, Đức, Ấn Độ, Indonesia, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mexico, Nga, Ả Rập Saudi, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ, Anh, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu (EU). G7 bao gồm Anh, Hoa Kỳ, Đức, Nhật Bản, Pháp, Canada và Ý.
Tuy nhiên, Trung Quốc đã rút khỏi GFSEC vào năm 2019, nói rằng họ đã hoàn thành nhiệm vụ. Công suất thép của họ đã giảm trong giai đoạn 2016-2018, nhưng bắt đầu tăng trở lại vào năm 2019.
Vào tháng 4 năm nay, chính quyền Trung Quốc đã tiến hành khảo sát các nhà sản xuất thép và công ty kinh doanh thép trong nước và công bố chiến dịch toàn quốc nhằm hạn chế sản lượng thép thô.
Tuy nhiên, sản lượng thép thô của nước này vẫn tăng 2,75% trong tháng 5 so với tháng trước, cho thấy các biện pháp cắt giảm sản lượng chưa hiệu quả. Một số chuyên gia trong ngành cho rằng thay vì cắt giảm sản lượng, chính quyền địa phương ở Trung Quốc đang khuyến khích các công ty duy trì nguyên trạng để tránh ảnh hưởng đến tình trạng thất nghiệp và tài chính của chính phủ.
QUAN TÂM TOÀN CẦU
Một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất đối với các công ty thép ở các nước phát triển là sự gia tăng mạnh mẽ trong xuất khẩu thép tấm chất lượng cao của Trung Quốc.
Trong khi xuất khẩu thép thanh xây dựng của Trung Quốc đã giảm xuống dưới 6 triệu tấn vào năm 2023 từ mức hơn 30 triệu tấn vào năm 2015, xuất khẩu tấm cán nóng để sản xuất đã tăng vọt hơn 40% lên 20 triệu tấn vào năm ngoái và đạt gần 12 triệu tấn trong năm tháng đầu năm nay.
Do rào cản thương mại ở một số quốc gia, thép Trung Quốc thường được xuất khẩu sang các nước thứ ba hoặc chế biến theo cách khác để tránh các biện pháp chống bán phá giá. Điều này đã gây lo ngại ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Năm ngoái, có năm cuộc điều tra chống bán phá giá trên toàn thế giới, ba trong số đó nhắm vào hàng hóa Trung Quốc. Trong bảy tháng đầu năm nay, con số đó đã tăng lên 14 cuộc điều tra, 10 trong số đó nhắm vào hàng hóa Trung Quốc.
Tuy nhiên, số lượng cuộc điều tra đã giảm so với mức 39 cuộc mỗi năm trong năm 2015 và 2016. Một số nhà quan sát cho rằng các nước đang phát triển phụ thuộc vào Trung Quốc không muốn tiến hành các cuộc điều tra như vậy để tránh làm mất lòng Bắc Kinh.
Toru Nishihama, nhà kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Dai-ichi Life, cho biết: “Trung Quốc đang chuyển hoạt động sản xuất xe điện và một số sản phẩm khác ra nước ngoài, do đó, xuất khẩu thép và linh kiện của Trung Quốc sang các quốc gia này sẽ tiếp tục tăng”.
Bắc Kinh cũng đang thực hiện chiến lược thúc đẩy “động cơ sản xuất chất lượng mới” để tăng đầu tư vào sản xuất cao cấp như xe điện và trí tuệ nhân tạo. Trong bối cảnh này, các nhà sản xuất thép của nước này đang nhanh chóng tăng công suất sản xuất tấm thép mạ điện dùng trong động cơ xe điện. Nếu tình trạng dư thừa công suất trong nước trở nên nghiêm trọng hơn, Bắc Kinh có khả năng phá giá đồng nhân dân tệ để thúc đẩy xuất khẩu và kích thích tăng trưởng kinh tế.
“Do đó, việc leo thang xung đột thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là điều khó tránh khỏi, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ sắp tới”, ông Nishihama bình luận.
Link nguồn: https://vneconomy.vn/thep-trung-quoc-tiep-tuc-ngap-thi-truong-toan-cau.htm
