Tương lai của công nghệ điện não đồ (EEG) hướng tới việc tích hợp AI và học máy để chẩn đoán chính xác hơn.
Theo Precedence Research, thị trường thiết bị công nghệ thần kinh có giá trị khoảng 15 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ đạt hơn 55 tỷ USD vào năm 2032. Đây là lý do tại sao đại đa số các Big Tech như Meta hay Apple đều hỗ trợ nghiên cứu một thiết bị có thể giải mã suy nghĩ và nhận thức mà không cần phẫu thuật xâm lấn.
Tuy nhiên, khi những gã khổng lồ công nghệ bắt đầu bước vào cuộc đua xây dựng những tiến bộ công nghệ thần kinh trong lĩnh vực y tế thế giới. Tuy nhiên, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại rằng công nghệ có thể khiến dữ liệu quan trọng nhất của mọi người – quyền riêng tư về suy nghĩ của chúng ta – gặp rủi ro.
Nita Farahany, nhà đạo đức công nghệ và tác giả cuốn sách “The Battle for Your Brain” cho biết: “Đây là ‘pháo đài riêng tư’ cuối cùng của mỗi con người và chúng ta phải từ bỏ mọi khía cạnh của quyền riêng tư”.
Đầu năm nay, Neuralink của Elon Musk đã gây chú ý khi cấy ghép thành công giao diện não-máy tĩnh (BCI) cho bệnh nhân đầu tiên. Mặc dù gần đây, công ty cho biết họ đang gặp một số sự cố cơ học khi một số sợi gắn điện cực nằm trong mô não tự tách ra khỏi mô, khiến thiết bị “không hoạt động bình thường”. Tuy nhiên, công ty khẳng định điều này không ảnh hưởng tiêu cực đến cách thức hoạt động của bộ cấy ghép.
Elon Musk không phải là CEO duy nhất cố gắng biến công nghệ thần kinh thành hiện thực. Hiện tại có ít nhất 30 công ty bán hoặc phát triển công nghệ này.
Trong báo cáo của nhóm Nghiên cứu AI Cơ bản (FAIR) của Meta, các nhà nghiên cứu đã chiếu một hình ảnh trước mặt người tham gia trong 1,5 giây. Sau đó, người ngồi trong máy thần kinh suy nghĩ về hình ảnh AI có thể sử dụng dữ liệu hoạt động của não để tái tạo lại hình ảnh đó.
Bên trái là ảnh gốc và bên phải là ảnh AI tái tạo sau khi giải mã hoạt động não bộ con người.
Kết quả không chính xác nhưng đủ gần để nhóm nghiên cứu tiếp tục cải thiện. Meta Jean-Rémi King, Trưởng nhóm Công nghệ Brain & AI, nói với Yahoo Finance: “Hiện tại, đây không phải là công nghệ đọc được suy nghĩ”. Ông nhấn mạnh rằng sản phẩm hướng tới người tiêu dùng không phải là mục tiêu cuối cùng trong nghiên cứu, nhưng công ty hy vọng sản phẩm này sẽ “giúp bệnh nhân chấn thương sọ não giao tiếp”.
Câu hỏi lớn đằng sau tất cả các nghiên cứu và phát triển các sản phẩm thần kinh là: Thế giới của chúng ta sẽ như thế nào nếu Big Tech có thể đọc được suy nghĩ của bạn theo đúng nghĩa đen?
Sau nhiều năm nghiên cứu, tiến sĩ Yuste đã phát hiện ra cách điều khiển suy nghĩ của chuột thông qua tia laser. Thí nghiệm đáng sợ đến mức ông là người đồng sáng lập Tổ chức Neurorights, một nỗ lực nhằm bảo vệ sự riêng tư trong suy nghĩ của chúng ta, “để hoạt động trí óc của chúng ta không bị mã hóa nếu không có sự cho phép của chúng ta.” như lập luận của mình.
Một số thiết bị theo dõi não không xâm lấn được coi là một cuộc cách mạng trong y học, nhưng không phải ai cũng đồng tình với viễn cảnh các công ty công nghệ có thể tiếp cận được suy nghĩ cá nhân.
Tuy nhiên, nhiều người ủng hộ quyền thần kinh (quyền liên quan đến suy nghĩ và tinh thần) tin rằng suy nghĩ là phần dữ liệu cuối cùng mà chúng ta để lại cho chính mình. Đó là lý do tại sao họ đấu tranh cho luật bảo vệ quyền riêng tư.
Giờ đây, những lo ngại về tác động riêng tư của công nghệ thần kinh đang thúc đẩy một loạt thay đổi chính sách. Tháng trước, Colorado đã chính thức thông qua dự luật mở rộng đạo luật về quyền riêng tư của bang để bao gồm các quyền về thần kinh – lần đầu tiên ở Hoa Kỳ. Sau đó, những dự luật tương tự cũng được trình lên một số bang như California và Minnesota.
Cuộc tranh luận về quy định của công nghệ thần kinh vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng đã có một số nhà khoa học ủng hộ cái được gọi là “quyền lực của bộ não” con người. Nhà sinh học thần kinh Rafael Yuste đấu tranh cho quyền riêng tư của tâm trí, “để nội dung hoạt động tinh thần của chúng ta không bị mã hóa nếu không có sự cho phép của chúng ta” như ông lập luận.
Chile gần đây đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa “quyền trí tuệ” vào hiến pháp và sẽ sớm ban hành luật để quản lý các công nghệ ghi lại hoặc thay đổi hoạt động của não.
Link nguồn: https://cafef.vn/nganh-cong-nghe-tri-gia-15-ty-usd-elon-musk-cung-tham-gia-nhung-cuc-ky-gay-tranh-cai-188240517114304042.chn
