Các ngân hàng trung ương tham dự cuộc họp thường niên của Cục Dự trữ Liên bang tuần trước đã chia sẻ một sự lạc quan chung rằng họ đã gần đạt được mục tiêu dường như không thể đạt được là hạ cánh mềm cho nền kinh tế toàn cầu. Với sự tự tin này, họ cho biết, đã đến lúc cắt giảm lãi suất.
Thống đốc Ngân hàng Anh Andrew Bailey và người đồng cấp Hoa Kỳ, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell, đã bác bỏ những lo ngại rằng các nhà hoạch định chính sách tiền tệ sẽ phải hy sinh tăng trưởng để đạt được mục tiêu lạm phát của họ. Khi ra tín hiệu cắt giảm lãi suất, hai nhà hoạch định chính sách tiền tệ này đã thể hiện sự tự tin rằng nền kinh tế của họ sẽ tránh được suy thoái.
Các nhà kinh tế tham dự một hội nghị do Ngân hàng Dự trữ Liên bang Kansas City tổ chức tại Jackson Hole, Wyoming, đã lặp lại sự lạc quan đó. “Không ai biết chính xác những tháng tới sẽ ra sao, nhưng dữ liệu kinh tế cho thấy tỷ lệ thất nghiệp sẽ vẫn ở mức thấp và nền kinh tế sẽ vẫn mạnh mẽ”, Heather Bourshey, thành viên Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Tổng thống Joe Biden, nói với tờ Financial Times.
BỨC TRANH KINH TẾ THAY ĐỔI TÍCH CỰC
Hai năm trước, triển vọng kinh tế toàn cầu rất ảm đạm. Việc tăng lãi suất mạnh tay nhằm kiềm chế lạm phát tồi tệ nhất kể từ những năm 1980 ở các nền kinh tế phát triển được dự báo sẽ gây ra một cuộc suy thoái toàn cầu nghiêm trọng, khiến hàng triệu người mất việc làm.
Vào thời điểm đó, các nhà hoạch định chính sách đã cảnh báo rằng đây là môi trường kinh tế đầy thách thức nhất mà họ từng phải đối mặt trong ký ức gần đây. Nhưng trong 12 tháng qua, bức tranh đã thay đổi đáng kể.
Lạm phát đã giảm mạnh trong nửa cuối năm 2023, giảm xuống dưới mức đỉnh điểm vào năm 2022 và hiện có vẻ đang trên đà đạt mục tiêu 2% do các ngân hàng trung ương của hầu hết các nền kinh tế tiên tiến đặt ra. Trong một số trường hợp, chẳng hạn như ở Anh, lạm phát đã đạt mục tiêu.
Trong khi đó, thị trường việc làm vẫn mạnh. Tuy nhiên, các quan chức ngân hàng trung ương nhận thức rõ những thách thức phía trước, đặc biệt là trong việc xác định tốc độ cắt giảm lãi suất phù hợp.
Thị trường tài chính đã chuyển sang phản ánh kỳ vọng về chi phí vay thấp hơn, điều này đã giúp giảm lãi suất thế chấp nhà và các sản phẩm tài chính khác. Tuy nhiên, các ngân hàng trung ương vẫn chưa cắt giảm lãi suất chuẩn của họ cho phù hợp.
Sự biến động trên thị trường tài chính toàn cầu vào đầu tháng 8, sau dữ liệu việc làm ảm đạm của Hoa Kỳ và động thái bất ngờ theo hướng cứng rắn của Ngân hàng Nhật Bản (BOJ), phản ánh những lo ngại tiềm ẩn về triển vọng kinh tế.
Phát biểu với tờ Financial Times, nhà kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Pierre-Olivier Gourinchas đã cảnh báo rằng đợt bán tháo cổ phiếu hồi đầu tháng này là “mùi vị ban đầu” của “sự kiện rủi ro” có thể xảy ra, đặc biệt là nếu sự suy thoái dẫn đến sự suy giảm mạnh hơn về tăng trưởng. “Thị trường sẽ vẫn biến động khi chúng điều chỉnh theo giai đoạn mới của chu kỳ giảm phát, đó là bình thường hóa chính sách tiền tệ”, ông nói.
Nhà kinh tế học ủng hộ việc ngân hàng trung ương chuyển hướng sang chính sách tiền tệ, nói rằng đó là cách “đúng đắn”. “Về nguyên tắc, việc nới lỏng này có thể tốt cho tăng trưởng toàn cầu vì nó sẽ giúp ổn định hoạt động kinh tế”, Gourinchas cho biết, đồng thời nói thêm rằng các nền kinh tế mới nổi sẽ được hưởng lợi từ việc đồng đô la suy yếu – hậu quả của việc cắt giảm lãi suất của Fed.
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), BoE và Ngân hàng Canada (BOC) đều đã cắt giảm lãi suất vào mùa hè này và dự kiến sẽ tiếp tục cắt giảm trong những tháng tới. Fed dự kiến sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 9, như Powell đã phát tín hiệu tại Jackson Hole vào thứ sáu.
“Chúng tôi không mong đợi hay chào đón sự suy thoái hơn nữa của thị trường lao động. Đã đến lúc điều chỉnh chính sách”, chủ tịch Fed cho biết trong bài phát biểu được theo dõi trên toàn cầu. Mặc dù Powell không đưa ra manh mối cụ thể về thời điểm hoặc mức độ cắt giảm lãi suất, nhưng phát biểu của ông là tín hiệu rõ ràng nhất từ Fed về sự thay đổi này, và thị trường đang đặt cược rằng Fed sẽ hành động vào tháng 9.
Cuộc họp ngày 17-18 tháng 9 của Fed diễn ra chỉ sáu tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, vì vậy kết quả sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế lớn nhất thế giới.
LO LẮNG VỀ VIỆC LÃI SUẤT GIẢM QUÁ CHẬM
Thực tế là Cục Dự trữ Liên bang và các ngân hàng trung ương khác đã chờ quá lâu mới bắt đầu cắt giảm lãi suất cho thấy lạm phát đã nghiêm trọng như thế nào trong ba năm qua.
Lạm phát ban đầu được cho là một vấn đề “tạm thời”, một vấn đề chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn và tự giải quyết. Nhưng nó nhanh chóng trở thành một vấn đề dai dẳng và bùng nổ đối với người tiêu dùng trên toàn thế giới. Con đường trở lại mức 2% đã trở nên gập ghềnh và khó khăn do các cuộc chiến ở Ukraine và Trung Đông. Gần đây hơn, vào đầu năm 2024, áp lực giá cả đột ngột gia tăng khiến các quan chức Fed lo ngại về việc phải duy trì lãi suất cao trong thời gian dài hơn.
Các ngân hàng trung ương từ lâu đã lo ngại rằng việc cắt giảm lãi suất quá sớm sẽ khiến lạm phát vẫn ở mức cao hơn mục tiêu hoặc tệ hơn là bùng phát trở lại khi kỳ vọng về một đợt tăng giá trở nên ăn sâu vào tâm lý người tiêu dùng.
Hiện tại, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ vẫn chưa sẵn sàng tuyên bố chiến thắng trước tình trạng lạm phát tồi tệ nhất trong một thế hệ.
Thống đốc Bailey đã nhắc lại cách tiếp cận thận trọng của mình đối với việc cắt giảm lãi suất tại Jackson Hole vào thứ Sáu, củng cố kỳ vọng rằng BOE sẽ giữ nguyên vào tháng 9 trước khi cắt giảm thêm vào tháng 11. Nhà kinh tế trưởng của ECB Philip Lane đã cảnh báo vào thứ Bảy rằng mục tiêu lạm phát của khu vực đồng euro “còn lâu mới chắc chắn”. Các quan chức Hoa Kỳ cũng ủng hộ tốc độ cắt giảm lãi suất dần dần, nhưng vẫn để ngỏ khả năng có những động thái quyết liệt hơn nếu cần.
Nhưng sau khi mắc sai lầm khi tăng lãi suất quá muộn trong cuộc chiến chống lạm phát, các ngân hàng trung ương thừa nhận rủi ro khi hành động quá chậm ở giai đoạn tiếp theo.
Austan Goolsbee, chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Chicago, phát biểu với tờ Financial Times rằng: “Tôi lo ngại rằng chính sách đang ở mức chặt chẽ nhất trong toàn bộ chu kỳ”, đồng thời lưu ý rằng lãi suất thực tế điều chỉnh theo lạm phát đã tăng khi áp lực giá cả giảm bớt, mặc dù lãi suất danh nghĩa của Fed đã không đổi trong hơn một năm.
Ông Goolsbee cho biết: “Cần phải có lý do cho mức độ thắt chặt đó, cụ thể là nền kinh tế đang quá nóng, nhưng nền kinh tế hiện tại không quá nóng”.
Chủ tịch Fed Boston Susan Collins tin rằng có một “con đường rõ ràng” để đạt được mục tiêu lạm phát 2% mà không gây ra “sự chậm lại không cần thiết” trong tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng rủi ro đối với nền kinh tế Hoa Kỳ có thể thành hiện thực.
“Tôi có cái nhìn thực tế về vấn đề này. Sự khiêm tốn không phải là điều xấu”, bà Collins nói với tờ Financial Times.
Link nguồn: https://vneconomy.vn/jackson-hole-gioi-chuc-ngan-hang-trung-uong-bat-den-xanh-cho-giam-lai-suat.htm
