Vào ngày 31 tháng 7, Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) bất ngờ công bố tăng lãi suất và kế hoạch chi tiết cắt giảm chương trình mua trái phiếu, tiến thêm một bước nữa tới việc rút lại chính sách kích thích kinh tế khổng lồ đã được áp dụng trong một thập kỷ. Quyết định của BOJ đã tác động đến sức mạnh của đồng Yên, với tỷ giá hối đoái JPY/VND ngay lập tức tăng vọt lên mức cao nhất trong năm tháng kể từ đầu tháng 3.
Nhật Bản là đối tác đã ký nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương nhất với Việt Nam, đồng thời cũng là đối tác thương mại lớn thứ 4. Do đó, việc đồng Yên tăng giá chắc chắn sẽ có tác động nhất định đến nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp có thị trường xuất nhập khẩu vào Nhật Bản nói riêng.
Khi nhắc đến Nhật Bản, không thể không nhắc đến FPT vì đây là thị trường nước ngoài lớn nhất của tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm, mảng Dịch vụ CNTT nước ngoài mang về cho FPT 14.573 tỷ đồng, tăng gần 30% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, thị trường Nhật Bản đóng góp hơn 5.700 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 39%), tăng 35% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cơ cấu doanh thu của FPT trong 6 tháng đầu năm
Xét theo Yên, doanh thu từ thị trường Nhật Bản trong nửa đầu năm tăng hơn 41% so với cùng kỳ năm 2023. Để dễ hình dung hơn, doanh thu trong 6 tháng đầu năm tại thị trường Nhật Bản sẽ tăng khoảng 343 tỷ đồng nếu quy đổi theo tỷ giá JPY/VND ngày 31/7. Điều này cho thấy FPT đang lỗ tỷ giá khá cao tại thị trường Nhật Bản. Tuy nhiên, với xu hướng đồng Yên mạnh lên, khoản lỗ này có thể sẽ được thu hẹp trong thời gian tới, thậm chí có thể đảo ngược thành lợi nhuận.
Nhật Bản được kỳ vọng sẽ tiếp tục là thị trường trọng điểm của FPT trong tương lai khi quốc gia này đang chạy đua chuyển đổi số, nỗ lực kết nối chuỗi cung ứng để phát triển và vận hành hệ thống CNTT để bắt kịp các nước phương Tây, đặc biệt là sau khi mở cửa trở lại sau đại dịch Covid-19. Tập đoàn kỳ vọng doanh thu từ thị trường Nhật Bản sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng cao trên 30%/năm, hướng đến mục tiêu 1 tỷ USD vào năm 2027.
Câu chuyện cũng tương tự với các doanh nghiệp thủy sản khi Nhật Bản từ lâu đã là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đặc biệt là tôm. Với trường hợp của Minh Phú Seafood (MPC), Nhật Bản là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của doanh nghiệp này, sau Bắc Mỹ và Úc. Năm 2023, thị trường Nhật Bản mang về hơn 2.000 tỷ đồng doanh thu cho MPC, giảm hơn 44% so với cùng kỳ năm 2022 và chiếm 18,7% tổng doanh thu.
Cơ cấu doanh thu của Minh Phú Seafood
Một công ty thủy sản khác là Sao Ta Food (FMC) cũng được kỳ vọng hưởng lợi từ xu hướng đồng Yên mạnh lên. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), FMC là đơn vị xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam sang Nhật Bản. Một báo cáo gần đây của SSI Research cho thấy thị trường Nhật Bản chiếm 45% doanh thu của FMC vào năm 2023.
Về cơ bản, việc đồng Yên mạnh lên sẽ có tác động tích cực đến các doanh nghiệp xuất khẩu nhưng lại tác động tiêu cực đến các nhà nhập khẩu từ thị trường Nhật Bản. Tại Việt Nam, hàng hóa nhập khẩu từ thị trường này chủ yếu phục vụ sản xuất công nghiệp, bao gồm máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng, sản phẩm điện tử và linh kiện, sắt thép các loại, vải các loại, phụ tùng ô tô, vật liệu nhựa, v.v.
Ngoài ra, đồng Yên tăng giá cũng tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp sử dụng vốn vay bằng ngoại tệ này. Một trong những doanh nghiệp có dư nợ vay bằng đồng Yên lớn nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), chủ yếu là vốn vay từ nguồn vốn ODA phục vụ đầu tư vào các dự án Nhà ga quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II năm 2024, các khoản vay bằng Yên của ACV tính đến ngày 30 tháng 6 có số dư nợ gốc là 63,5 tỷ Yên. Ước tính theo tỷ giá hiện tại, dư nợ vay của ACV quy đổi sang VND là khoảng 10.650 tỷ VND, tăng 200 tỷ so với cuối quý II. Điều này có nghĩa là ACV sẽ tạm thời mất tỷ giá đối với số tiền trên nếu các khoản vay ngoại tệ còn lại không thay đổi cho đến thời điểm này.
Nhìn chung, rất khó để đo lường chính xác tác động của việc đồng Yên mạnh lên vì các doanh nghiệp có nhiều biện pháp phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Ngoài việc lựa chọn các ngân hàng có năng lực tài trợ thương mại tốt, các doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ tài chính phái sinh như: giao dịch kỳ hạn ngoại tệ, hợp đồng hoán đổi (SWAP), đảm bảo hoạt động xuất nhập khẩu được lên kế hoạch khoa học.
Link nguồn: https://cafef.vn/dong-yen-tang-vot-sau-quyet-dinh-bat-ngo-cua-boj-fpt-minh-phu-sao-ta-mung-tham-ga-khong-lo-nganh-hang-khong-dau-dau-voi-khoan-vay-ngoai-te-188240731221622473.chn
