FiinGroup vừa công bố báo cáo “Thu nhập của CEO, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Thành viên Hội đồng quản trị độc lập các công ty đại chúng tại Việt Nam năm 2023” do FiinGroup, FiinRatings và VNIDA thực hiện.
Dữ liệu bao gồm 200/1647 công ty đại chúng niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên 3 sàn giao dịch (HOSE, HNX và UPCoM). Cụ thể, có 15/27 Ngân hàng, 9/43 Công ty chứng khoán, 3/14 Công ty bảo hiểm và 173/1563 Doanh nghiệp trong các ngành khác (phi tài chính). Tiêu chí là các doanh nghiệp có vốn hóa từ 500 tỷ đồng trở lên vào cuối năm 2023. Top 30 doanh nghiệp lớn nhất trong 19/19 ngành theo Chuẩn phân loại ngành của FTSE Russell (ICB Cấp độ 2)
Phân tích trong báo cáo hoàn toàn dựa trên dữ liệu từ thông tin công bố của các công ty đại chúng.
Theo đó, ở vị trí Tổng giám đốc, thu nhập bình quân chưa bao gồm ESOP của vị trí Tổng giám đốc điều hành tại các công ty đại chúng tại Việt Nam đạt dưới 2,5 tỷ đồng/năm vào năm 2023.
Bất động sản, Dịch vụ tài chính, chủ yếu là Chứng khoán và Bảo hiểm là Top 3 ngành có thu nhập bình quân CEO cao nhất, vượt qua mức trung bình của thị trường. Một số công ty trong Top 15 có thu nhập cao nhất có CEO là người nước ngoài, bao gồm Masan (MSN), Nam Long Real Estate (NLG).
Thu nhập của các CEO trong các doanh nghiệp nhà nước chỉ bằng một nửa so với các doanh nghiệp tư nhân, mặc dù hiệu quả hoạt động (được đo bằng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu – ROE) khá tương đương. Điều này xuất phát từ thực tế là chức danh Chủ tịch Hội đồng quản trị trong các doanh nghiệp nhà nước cũng là chức danh điều hành theo cơ chế hiện hành.
Thu nhập của CEO trong nhóm vốn hóa lớn cao hơn nhiều so với mức trung bình, cao hơn khoảng 52% so với mức trung bình của thị trường vào năm 2023. Điều này khá hợp lý khi hiệu quả hoạt động của nhóm vốn hóa lớn tích cực hơn so với hai nhóm còn lại.
Công nghệ thông tin, Ngân hàng và Bán lẻ là những ngành có hiệu quả hoạt động tốt hơn mặt bằng chung với ROE cao (>15% vào năm 2023) nhưng thu nhập bình quân của CEO lại tương đối thấp. Nguyên nhân chính là thu nhập này không tính đến giá trị cổ phiếu thưởng ESOP mà hội đồng quản trị nhận được trong năm.
Ngành bất động sản đang trải qua giai đoạn nhiều khó khăn, thách thức và hiệu quả hoạt động suy giảm trong nhiều năm liên tiếp, thu nhập cho vị trí CEO vẫn ở mức cao nhất trong ngành.
Riêng năm 2023, mức lương của CEO không liên quan đến mục tiêu tăng trưởng giá trị doanh nghiệp ở hầu hết các ngành. Trên thực tế, mức lương của giám đốc điều hành thường được xác định từ năm trước. Ngoài ra, theo thông lệ của Việt Nam, tăng trưởng giá trị doanh nghiệp không phải là KPI hoặc yếu tố quyết định mức lương cho các vị trí chủ chốt trong Ban điều hành.
Năm 2023, nhiều ngành có tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận sau thuế cao sẽ có mức tăng trưởng mạnh về thu nhập bình quân cho vị trí Tổng giám đốc, bao gồm Dầu khí, Dịch vụ tài chính (chủ yếu là Chứng khoán), Bảo hiểm. Ngược lại, trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng thấp, Bán lẻ, Tài nguyên cơ bản (Thép, Gỗ, v.v.) sẽ có kết quả kinh doanh “thất vọng” trong năm 2023. Do đó, thu nhập bình quân cho vị trí Tổng giám đốc sẽ giảm so với năm 2022.
Ở vị trí Chủ tịch Hội đồng quản trị, thu nhập của Chủ tịch Hội đồng quản trị tại các Ngân hàng, Dịch vụ tài chính, chủ yếu là Chứng khoán và một số doanh nghiệp (bao gồm PNJ, VHM, NLG, NTP, REE…) cao hơn phần lớn các doanh nghiệp còn lại. Yếu tố này có thể do đây đều là những doanh nghiệp lớn, hàng đầu, vị trí Chủ tịch Hội đồng quản trị cũng tham gia một số công tác điều hành và chia sẻ một số phạm vi công việc của một vị trí điều hành như Tổng giám đốc điều hành.
Thu nhập của chức danh Chủ tịch Hội đồng quản trị có mối tương quan đáng kể với hiệu quả hoạt động của ngành ngân hàng. Thu nhập bình quân của Chủ tịch Hội đồng quản trị và ROE bình quân của ngành ngân hàng đều cao. Thực tế này một phần xuất phát từ thực tế là Chủ tịch Hội đồng quản trị của nhiều ngân hàng cũng là chủ tịch điều hành.
Ngược lại, Công nghệ thông tin và Bán lẻ có ROE cao nhưng thu nhập bình quân của Chủ tịch Hội đồng quản trị lại rất thấp.
Riêng năm 2023, thu nhập của Chủ tịch Hội đồng quản trị không gắn với mục tiêu tăng trưởng giá trị công ty ở hầu hết các ngành. Trên thực tế, thu nhập của Hội đồng quản trị thường được xác định từ năm trước. Ngoài ra, theo thông lệ tại Việt Nam, tăng trưởng giá trị công ty không phải là KPI hoặc quyết định chế độ lương, thưởng của các vị trí chủ chốt trong Ban điều hành.
Ở vị trí Thành viên HĐQT độc lập, thu nhập bình quân của vị trí Thành viên HĐQT độc lập có sự chênh lệch rất lớn giữa các ngành. Cụ thể, thu nhập bình quân cao nhất thuộc về Ngành hàng cá nhân (PNJ) và Ngân hàng, lần lượt là 2 tỷ đồng và 1,2 tỷ đồng/năm, trong khi các nhóm còn lại chủ yếu dao động trong khoảng 100-500 triệu đồng/năm.
Các doanh nghiệp có mức thù lao cao đều là những doanh nghiệp hàng đầu trong ngành. Ngoài ra, các thành viên độc lập của Hội đồng quản trị có mức thù lao cao thường nắm giữ thêm các chức vụ chuyên biệt như Ủy ban Kiểm toán, Ủy ban Chiến lược… của các doanh nghiệp đó.
Link nguồn: https://vneconomy.vn/bat-chap-kho-khan-ceo-nhom-doanh-nghiep-bat-dong-san-van-co-thu-nhap-cao-nhat-gan-5-ty-nam.htm
