Theo thống kê, dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán cuối quý 2/2024 tiếp tục phá kỷ lục, ước đạt khoảng 225.000 tỷ đồng, vượt xa giai đoạn đầu năm 2022 khi VN-Index đạt đỉnh 1.500 điểm. So với cuối quý 1, dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán tính đến ngày 30/6 ước tăng khoảng 18.000 tỷ đồng, qua đó ghi nhận quý tăng thứ 6 liên tiếp so với quý trước.
Trong đó, số dư ký quỹ tính đến ngày 30/6 ước đạt khoảng 218.000 tỷ đồng, tăng 23.000 tỷ đồng so với cuối quý I và cũng là con số kỷ lục trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, mức ký quỹ không quá chặt chẽ khi vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán cũng tăng sau quý II, mặc dù tốc độ đã chậm lại do hoạt động huy động vốn giảm dần.
Tính đến ngày 30/6/2024, tổng vốn chủ sở hữu của nhóm công ty chứng khoán đạt khoảng 242.000 tỷ đồng, tăng khoảng 7.000 tỷ đồng so với đầu năm. Tương ứng, tỷ lệ Margin/Equity cuối quý II ước đạt xấp xỉ 90%, cao nhất trong 7 quý. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn nhiều so với giai đoạn VN-Index đạt đỉnh 1.500 điểm.
Theo quy định, công ty chứng khoán không được phép cho vay ký quỹ vượt quá gấp đôi vốn chủ sở hữu tại cùng một thời điểm. Với tỷ lệ Margin/Equity hiện tại, các công ty chứng khoán ước tính vẫn còn tới 266.000 tỷ đồng có thể cho nhà đầu tư vay trong thời gian tới..
Cần lưu ý rằng con số này chỉ là tính toán lý thuyết và trên thực tế, tỷ lệ Ký quỹ/Vốn chủ sở hữu của toàn thị trường chưa bao giờ đạt đến ngưỡng 2 lần, ngay cả trong giai đoạn giao dịch bùng nổ nhất. Hơn nữa, số tiền ký quỹ mà nhà đầu tư có thể vay thêm phụ thuộc vào tài sản thế chấp tương ứng (bao gồm tiền mặt và cổ phiếu).
Nhìn vào từng công ty chứng khoán, phần lớn vẫn còn nhiều dư địa cho vay, tỷ lệ Margin/Equity chủ yếu dưới 100%. Riêng những cái tên top đầu về vốn chủ sở hữu như SSI, VNDirect, VPBankS vẫn còn tỷ lệ này dưới 80%. Trong khi đó, một số công ty chứng khoán đang trong tình trạng margin khá eo hẹp như HSC, Mirae Asset, MBS, FPTS với tỷ lệ này ở mức trên 150%.
Nhìn chung, nếu chỉ phục vụ hoạt động cho vay ký quỹ, các công ty chứng khoán hiện không chịu quá nhiều áp lực về vốn. Tuy nhiên, để phục vụ quá trình nâng hạng thị trường, trong tương lai, nhà đầu tư nước ngoài có thể không cần phải ký quỹ 100% trước khi giao dịch. Điều này đòi hỏi các công ty chứng khoán phải có nguồn vốn lớn, đủ để đảm bảo vai trò hỗ trợ thanh toán cho nhà đầu tư nước ngoài. Do đó, hầu hết các công ty chứng khoán đều có kế hoạch tăng vốn trong giai đoạn 2024-2025.
Theo tóm tắt của KBSV trong báo cáo chiến lược gần đây, nhóm công ty chứng khoán quan sát kỳ vọng tăng tổng vốn điều lệ thêm hơn 26.000 tỷ đồng, tương đương tăng 23% so với quý 1/2024 thông qua phát hành cho cổ đông hiện hữu, phát hành riêng lẻ và ESOP. Nguồn vốn mới tăng sẽ thúc đẩy hoạt động kinh doanh, cụ thể: (1) tăng nguồn lực cho hoạt động cho vay ký quỹ; (2) tăng nguồn lực cho hoạt động đầu tư; (3) đầu tư vào hệ thống, công nghệ và con người.
Tương tự, báo cáo chiến lược của TPS cũng nêu rõ, nguồn vốn ký quỹ từ các công ty chứng khoán sẽ được mở rộng trong nửa cuối năm 2024 và 2025. Tỷ lệ dư nợ cho vay so với Margin/Equity vẫn thấp hơn nhiều so với mức an toàn theo quy định. Dự kiến, lượng cho vay ký quỹ trong nửa cuối năm nay sẽ tăng đáng kể khi vào cuối năm 2023 và nửa đầu năm 2024, hàng loạt công ty chứng khoán đã phê duyệt kế hoạch tăng vốn mạnh như ACBS, HSC, SSI, SHS, Vietcap, v.v. Điều này cho thấy dư địa cho vay ký quỹ trong thời gian tới sẽ rất lớn và sẽ hỗ trợ cho sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán.
Theo TPS, nửa cuối năm 2024 sẽ là tiền đề cho “xu hướng tăng” của thị trường từ (1) Câu chuyện nâng hạng thị trường tươi sáng hơn khi báo cáo đánh giá của MSCI tháng 6/2024 cho thấy Việt Nam đã cải thiện các tiêu chí chuyển nhượng; (2) Hệ thống KRX đang được gấp rút hoàn thiện, dự kiến triển khai từ tháng 9/2024, củng cố khả năng nâng hạng của thị trường. (3) Các luật quan trọng như Luật Đất đai, Luật Kinh doanh Bất động sản… có hiệu lực từ quý 3/2024 sẽ tạo đà cho thị trường tăng điểm.
Link nguồn: https://cafef.vn/margin-toan-thi-truong-cao-ky-luc-room-cho-vay-cua-cac-cong-ty-chung-khoan-con-bao-nhieu-188240722215601851.chn
