Báo cáo “Tương lai việc làm năm 2024” của Diễn đàn Kinh tế Thế giới đánh giá tác động của các xu hướng vĩ mô và thay đổi công nghệ đối với việc làm và kỹ năng trong năm năm tới.
Báo cáo cho thấy gần một phần tư số việc làm (23%) trên toàn cầu sẽ thay đổi trong giai đoạn này. Trong 45 nền kinh tế với 673 triệu lao động, dự kiến sẽ có 69 triệu việc làm mới xuất hiện và 83 triệu việc làm sẽ biến mất, dẫn đến sự suy giảm ròng 14 triệu việc làm, hay 2% lực lượng lao động hiện tại, nhưng cũng tạo ra 97 triệu vai trò mới đòi hỏi các kỹ năng mới.
AI đang có tác động ngày càng lớn đến giáo dục và báo cáo “Tương lai của việc làm năm 2024” của Diễn đàn Kinh tế Thế giới nêu bật một số thay đổi quan trọng mà công nghệ này sẽ mang lại. Vai trò của giáo viên đang bị thách thức vì AI có thể thực hiện các nhiệm vụ như dạy ngôn ngữ, toán học và khoa học cơ bản với độ chính xác cao. Điều này có thể làm giảm khả năng truyền đạt kiến thức cơ bản của giáo viên, buộc họ phải chuyển sang các vai trò khác như cung cấp hỗ trợ tâm lý, hướng dẫn học tập và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh. Nếu không đào tạo lại và nâng cao kỹ năng, giáo viên có thể thấy mình bị đẩy ra ngoài lề của hệ thống giáo dục.
Trong cuốn sách '8 cách để làm chủ trí tuệ nhân tạo (AI)' năm 2019, tác giả người Hàn Quốc Lee Ji-sung đã cảnh báo rằng từ năm 2030 đến cuối thế kỷ 21, hàng tỷ người trên thế giới sẽ bị AI 'cướp mất' việc làm.
Theo đó, những nghề nghiệp từ lâu đã được xã hội tôn trọng và đánh giá cao như giáo viên, bác sĩ, dược sĩ, luật sư, chuyên gia phân tích tài chính… sẽ là những “nạn nhân” đầu tiên của AI.
Chỉ mất 30 phút để hoàn thành khối lượng công việc của 2 ngày, ChatGPT 'cướp việc' của thực tập sinh Phố Wall?
Chris Pulman, nhà kinh tế vĩ mô trưởng tại quỹ đầu cơ Balyansny Asset Management, từng mất khoảng hai ngày để chuẩn bị báo cáo trước các cuộc họp của ngân hàng trung ương. Bây giờ, với sự trợ giúp của AI, anh ấy chỉ mất 30 phút.
Nhờ có thế hệ trí tuệ nhân tạo mới, các chatbot đang thay thế nhiều nhiệm vụ nghiên cứu tốn thời gian của Pulman, từ tóm tắt quan điểm của các nhà kinh tế Phố Wall đến tạo biểu đồ và trích dẫn các tuyên bố mới nhất từ các quan chức tiền tệ.
Hơn 20 tháng kể từ khi OpenAI ra mắt ChatGPT, các nhà quản lý quỹ đầu cơ như Two Sigma Investments và Man Group đang chạy đua để tích hợp chatbot vào các quy trình nghiên cứu và đầu tư hàng ngày của họ. Các ngân hàng cũng đang tham gia vào hành động này. JPMorgan Chase vừa ra mắt ChatGPT dành riêng cho các nhà quản lý tài sản của mình, trong khi Goldman Sachs đang xây dựng nền tảng riêng của mình.
Đối với những nhà đổi mới tài chính quen thuộc với việc áp dụng công nghệ mới vào lợi thế đầu tư của mình, chatbot có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ cơ bản của một thực tập sinh. Các nhiệm vụ bao gồm lọc các ứng dụng theo quy định, tóm tắt nghiên cứu và viết mã đơn giản.
Liệu trợ lý giảng dạy AI có trở thành giáo viên AI không?
Câu chuyện AI tham gia công việc như trợ lý giảng dạy, hỗ trợ giáo viên trong việc dạy và học không còn mới mẻ trên thế giới.
Trước đó, vào năm 2017, một Robot AI có tên Keeko đã được sử dụng như một con người làm trợ lý giảng dạy cho giáo viên tại hơn 200 trường mẫu giáo ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Keeko không chỉ trò chuyện với trẻ em mà còn có thể đọc sách để dạy toán; hát, nhảy và chơi trò chơi với trẻ em.
Trẻ em chơi với robot Keeko tại một trường mẫu giáo ở Trung Quốc – Ảnh: phys.org
Vào năm 2019, các trường tiểu học tại thành phố Temprate ở miền Nam Phần Lan cũng đã giao phó việc dạy ngoại ngữ cho một AI tên là Elisa. Elisa có thể hiểu và nói lưu loát 23 ngôn ngữ khác nhau và cũng biết cách giảng dạy theo trình độ học tập của học sinh. Ngoài ra, Bộ Giáo dục Nhật Bản đã thử nghiệm AI để dạy ngoại ngữ cho các trường tiểu học trên toàn quốc kể từ tháng 4 năm 2019 do tình trạng thiếu giáo viên ở đó.
Với sự tiến bộ vượt bậc của AI hiện nay, robot AI trong tương lai có thể “thay thế” công việc của giáo viên không chỉ trong việc chuẩn bị bài giảng mà còn trong không gian lớp học với học sinh.
Sự kết nối giữa con người là thứ mà AI vẫn chưa thể sao chép được.
Trong một trường hợp khác, giáo viên đã được xem một video được phát hành cách đây hai tháng, trong đó người sáng lập Khan Academy of Education “yêu cầu” ChatGPT-40 giải thích một bài toán cho con trai mình. Ông yêu cầu AI không cung cấp giải pháp mà hướng dẫn học sinh tự tìm ra câu trả lời.
Khi được yêu cầu chia sẻ suy nghĩ sau khi xem, nhiều giáo viên chia sẻ rằng “Tôi sắp mất việc vì hướng dẫn của AI quá chính xác và dễ hiểu”. Một giáo viên cũng ngạc nhiên trước sự tử tế và dịu dàng của AI khi giao tiếp với học sinh.
Tuy nhiên, để Việc AI có thể thay thế hoàn toàn giáo viên vẫn còn là một viễn cảnh khá xa vời.
Trong hai năm trở lại đây, nhiều trình tạo AI như ChatGPT, Gemini, Claude Sonet đã ra đời… Mặc dù chưa nằm trong nhóm tuổi được cấp tài khoản người dùng chính thức, nhưng nhiều học sinh đã “làm quen” với các ứng dụng này để giải toán, viết, vẽ và lên ý tưởng cho các dự án học tập. Có vẻ như nhiệm vụ chuyển giao kiến thức cũng đang được “chuyển giao” mạnh mẽ hơn cho các chatbot AI. AI có thể ghi nhớ, tổng hợp thông tin, giải thích và đưa ra câu trả lời trong nhiều lĩnh vực khác từ khoa học tự nhiên đến khoa học xã hội, do đó học sinh có thể tự học với những “giáo viên” AI này.
Một điều mà giáo viên có thể làm mà AI khó có thể “đánh cắp” được là thể hiện sự đồng cảm và chú ý chặt chẽ đến học sinh dựa trên nhóm mục tiêu và khả năng học tập của họ thông qua giao tiếp trực tiếp.
Ví dụ, việc học ngoại ngữ đối với học sinh ngày nay trở nên thuận tiện hơn rất nhiều khi có các công cụ dịch thuật, luyện đọc, viết luận… được tích hợp vào các ứng dụng trên máy tính hoặc điện thoại.
Mặc dù không còn nghi ngờ gì nữa rằng AI có thể hỗ trợ giáo viên trong việc hướng dẫn, đánh giá và phản hồi theo thời gian thực, nhưng vai trò của giáo viên vẫn không thể thay thế. Giáo viên không chỉ cung cấp hướng dẫn, giải thích và tương tác sâu hơn với tài liệu mà còn đóng vai trò là người cố vấn, người thúc đẩy và người tạo điều kiện cho việc học của học sinh. Họ cung cấp sự kết nối giữa con người, sự đồng cảm, các kỹ năng xã hội và cảm xúc, và khả năng thúc đẩy sự sáng tạo và tư duy phản biện – những điều mà AI vẫn chưa thể sao chép được.
Dạy học là một quá trình tương tác, trao đổi thông tin thông qua giao tiếp đa chiều bao gồm giao tiếp bằng mắt, biểu cảm và chạm, thay vì bị giới hạn trong ngôn ngữ và nội dung được lập trình sẵn. Giáo viên vẫn cần thiết lập các quy tắc và ranh giới trong lớp học, bao gồm đặt ra các quy tắc nghiêm ngặt về việc sử dụng internet trong lớp học. Họ cũng cần khuyến khích học sinh suy nghĩ tự do và sáng tạo, sử dụng kiến thức từ các bài học trước để tiếp tục học.
Nói cách khác, trong khi AI có thể mang lại nhiều lợi ích thì sự tương tác trực tiếp, hướng dẫn và sự quan tâm mà giáo viên dành cho học sinh chắc chắn là không thể thay thế.
*Theo: Tổng hợp
Link nguồn: https://cafef.vn/83-trieu-viec-lam-se-bien-mat-boi-su-xuat-hien-cua-ai-lieu-giao-vien-co-phai-nan-nhan-dau-tien-188240819193045382.chn
